Hulde aan de veldmuis

Ronald van Harxen, STONE | zondag 21 maart 2021 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 861x

man en vrouw veldmuis

Onbeantwoorde liefde

De liefde komt overigens in alle gevallen van één kant. Andersom is de liefde ver te zoeken. Niet verwonderlijk als je bedenkt dat 'houden van' vooral betekent: lekker vinden (lees opeten). De veldmuizen zijn beslist niet gelukkig met alle aandacht; sterker nog, menig verliefd paartje veldmuizen is ongewild slachtoffer geworden van een hongerige prooizoeker. Het stelletje op de foto is daarvan het voorbeeld. 

Wat zouden ze zonder moeten!?

Zou de veldmuis van vandaag op morgen uit Nederland verdwijnen, dan zouden de populaties van veel van bovengenoemde soorten als een kaartenhuis in elkaar storten. De velduil bijvoorbeeld, zou waarschijnlijk nooit meer een voet op Nederlandse bodem zetten als er geen veldmuizen meer te scoren zouden zijn. Uit de resultaten van braakballenonderzoek bij overwinterende velduilen, bleek dat 89% van de prooien  bestond uit veldmuis*. Wat zouden ze zonder moeten!?

Een derde

Steenuilen zijn minder eenkennig. Behalve veldmuizen eten ze ook graag andere muizen en versmaden ze vooral ook meikevers, regenwormen, larven en rupsen en kikkers niet. Samen met de bosmuis is de veldmuis echter wel de op een na meest favoriete muizenprooi in ons sinds 2002 lopende prooirestenonderzoek: van de 4.423 prooien 1.483 veldmuizen, precies een derde. Steenuilen zouden niet direct verhongeren als veldmuizen van de aardbodem verdwenen, maar toch.

Wie het kleine niet eert ...

Ook als het om het formaat gaat, zijn steenuilen beslist niet kieskeurig. Van de 1.483 veldmuizen hebben we 343 intacte (d.w.z. met staart én kop) gewogen. Weliswaar wogen ze gemiddeld 19 gram, maar de variatie was enorm: van 3 tot bijna 41 gram en alles daartussenin. Op de rij gezet krijgen we de figuur hieronder. Elke balkje vertegenwoordigt het gewicht van een intacte veldmuis. De figuur laat zien dat ze behalve volwassen veldmuizen ook veel jonge dieren pakken. De extreem zware aan het eind  betreffen waarschijnlijke zwangere vrouwtjes, die torsen altijd een paar gram extra met zich mee. 

Met ballen

Komend veldseizoen gaan we eens speciaal letten op het geslacht van de veldmuizen. Uit onderzoek naar predatie op hamsters in Zuid-Limburg bleek dat vooral mannetjes gevangen werden. Niet omdat die smakelijker zouden zijn, maar omdat die in het broedseizoen vaker boven de grond komen. (De vrouwtjes verblijven immers veel in het hol bij de jongen). We zijn erg benieuwd of we ook meer veldmuizen met ballen aantreffen dan zonder. We houden u op de hoogte!

* online presentatie Wat eten blauwe kiekendieven en velduilen tijdens de winter door Almut Schlaich van de Grauwe Kiekendief Kenniscentrum Akkervogels/

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over