Het kuiken van de kerkuil communiceert al ruim voor zijn geboorte met de wereld buiten zijn ei. Misschien niet door te kloppen, maar zeker wel door zachtjes te piepen; het zg. riedelen. Wat hebben ze elkaar zoal te vertellen dan ?
RIEDELEN EN TOKKELEN
Dit piepen vanuit het ei wordt ook wel riedelen genoemd, hoewel er nog wel meer benamingen voor rondzwerven. Volgens het woordenboek is riedelen: 1) Een klankenreeks spelen 2) Een wijsje spelen.
Het vrouwtje reageert er doorgaans op door terug te ‘tokkelen’ en dat klinkt vaak een beetje als het zachtjes klokken van een kip, voor zover dat iemand verder helpt.
Rondom de tijd dat de eieren zijn uitgerekend is er een ware fascinatie voor dit verschijnsel in het clubhuis. Ieder geluid dat er maar enigszins op lijkt wordt meteen als riedelen bestempeld, ook al zitten er soms wel 50 zangvogeltjes rondom de hooiberg te kwetteren. Maar ’s avonds is een ander verhaal. Als het buiten stil is geworden zijn de geluiden in de kast erg goed te herkennen en helemaal als behalve M ook V even een luchtje gaat scheppen buiten. Dan zit je soms zomaar opeens naar een stapeltje piepende eitjes te kijken….
WANNEER EN WAAROM ?
Kuikens beginnen te riedelen tussen 12 en 36 uur voor de geboorte. Dus als je meteen na de uitkomst van een ei het volgende ei al hoort riedelen moet je waarschijnlijk een keer naar een oorarts of minder harde muziek luisteren met je koptelefoon.
Er zijn 2 veelgehoorde theorieën over het waarom van het riedelen. De eerste is dat het kuiken graag vooraf wil weten hoe het weer daar buiten is, zodat het weet wat voor kleren ze mee moet nemen. De tweede theorie is dat het kuiken ruim op tijd wil aankondigen dat ze eraan komt. Dit geeft de ouders, en vooral M, een extra prikkel om een prooivoorraad op te gaan bouwen. Het is natuurlijk handig om daar vooraf al mee te beginnen, maar weken van tevoren is bij dit soort bederfelijke waren ook niet zo zinvol.
DOEN ALLE VOGELS DAT ?
Informatie daarover is nog niet zo eenvoudig te vinden. Bij andere uilen is het zeker waargenomen, maar of het ook bij zangvogels gebeurt is mij niet bekend. Als dat wel zo is, dan zou theorie 1 misschien toch nog wel eens waar kunnen zijn….
MOOIE KLANKKAST
Bij de recente geboorte van K1 was erg mooi te horen dat het geluid opeens een stuk harder werd toen er eenmaal een wat groter gaatje in het ei was ontstaan. In plaats van een geluidsdempend omhulsel was het ei met gat ineens een soort versterkende klankkast geworden…. HALLO, IK KOM ERAAN !!
Dus als je morgenvroeg een gekookt eitje bij je ontbijt hebt, tokkel er maar eens tegen. Je zal raar opkijken als ie terug begint te riedelen. Je ontbijtpartner kijkt sowieso al fronzend, maar dat was omdat jij tegen een ei zat te tokkelen.
Soms is een beetje geluid in de kast ook wel erg handig als M zijn rol als kamerscherm weer inneemt.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
