Het is zover eergisteren heeft vrouw kerkuil haar vijfde ei gelegd. En ik verwacht niet dat dit het laatste ei is. Maar als het voedselaanbod afneemt maakt het jongste kuiken weinig kans, een nadeel van de broedstrategie van kerkuilen. Er zijn meer risico’s voor kerkuilen om jongen groot te krijgen
Foto André Eijkenaar
Weinig voedsel aanbod
Een nadeel van de broedstrategie van kerkuilen is wanneer het voedselaanbod lager uitpakt dan verwacht, ze het aantal jongen terugbrengen. Vijf is dan teveel, die krijgen ze niet allemaal groot. Doordat kerkuilen jongen hebben die sterk in leeftijd verschillen, zijn de jongste jongen hiervan het slachtoffer. Trouwe kijkers kunnen dit eerder gezien hebben bij Beleef de Lente kerkuil.
Voedingsstoffen in eieren
Een ander nadeel is dat er bij veel eieren (acht tot tien) een grotere kans bestaat dat de combinatie van voedingsstoffen in het ei toch net te slecht uitpakt en het embryo al in het ei sterft.
Broedgedrag
Kerkuilen houden net als andere vogels eieren warm. Ze kiezen er vaak voor om onder daken te broeden, Daar lopen ze het risico dat de nestruimte té warm wordt als er een blakende zon op het dak staat. Dit kan embryonale afwijkingen geven.
Gifstoffen
Doordat kerkuilen hoog in de voedselketen zitten en prooidieren eten die ook bestreden worden, zijn ze helaas ook kwetsbaar voor vergiftiging.
Vaak gaat het goed
Er zijn, kortom, nogal wat risico’s voor de kerkuilen. Maar doorgaans worden er goed bevruchte eieren gelegd en kruipen daar gezonde kuikens uit.
Waarom paren de kerkuilen door?
De kerkuilen paren om hun band te verstevigen. Ook als straks de jongen geboren zijn, paren de uilen door. Dan kan het voorkomen als het voedselaanbod groot blijft, dat vrouw kerkuil begint aan een tweede legsel, soms zelfs als alle jongen nog niet zijn uitgevlogen. Vanuit mijn eigen veldervaring weet ik dat dit in goede kerkuilen-jaren gebeurt. Pa kerkuil is in een kast de jongen aan het voorzien van muizen. En vrouw kerkuil zit in een kast verder alweer op eieren te broeden.
Foto André Eijkenaar
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
