Het piepkleine leven ziet het licht

Jochem Kühnen | donderdag 1 juni 2023 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 191x

Kleine wiebelkopjes

Vanaf nu zijn ze met enige regelmaat te zien bij wisseling van de wacht door de oudervogels. De binnenkomende ouder brengt vanaf nu voeding mee. In de mondholte wordt een massa van gevangen insecten meegebracht, enigszins tot bal gevormd door wat speeksel. De ouders lijken de benodigde hoeveelheid prima te kunnen inschatten, want als de jongen nog heel klein zijn is de bolling veel subtieler dan later in het seizoen. De insecten-massa wordt nu nog zorgvuldig verdeeld over de jongen waarbij vaak te zien is hoe de oudervogel moeite moet doen om kleine beetjes van de massa te scheiden. Het wiebelige kopje van het jong dat gevoerd krijgt, is dan wel even bezig met verwerken, dus kan het volgende jong zijn deel krijgen.

Wat schaft de pot?

Het is al eerder beschreven en de meeste lezers weten het wel: gierzwaluwen vangen vliegende insecten en rondzwevende spinnetjes. Toch is het misschien leuk om van mij als insectenkenner iets meer over de beestjes te horen. Ik heb een paar jaar geleden een specialist naar wat insectenresten in uitwerpselen laten kijken. Daarin waren vooral resten te vinden uit vier groepen insecten: kevers, wespen, vliegen en de groep waarin wantsen, cicaden en luizen vallen (Hemiptera, snavelinsecten). Bij kevers is vooral te denken aan kleine bladsprietkevers en snuitkevers. Denk bij wespen niet aan de geel-zwarte limonadewesp, maar aan kleine parasitaire wespjes en galwespjes. Er zijn natuurlijk veel kleine vliegjes, maar gierzwaluwen vangen ook redelijk wat zweefvliegen. Onder de snavelinsecten vormen bladluizen en cicaden een groot deel van de vangst.

Bijzondere eitjes

Soms is de geboorte van jongen af te leiden aan de in de nestruimte zichtbare delen eischaal. Als het jong eruit is gekomen willen de ouders het wel eens uit het nest verwijderen. Ze eten de schalen niet op. Waarschijnlijk maar goed ook. De eischaal lijkt wel op die van een reptiel. Het is een bijna leerachtige laag die enigszins lijkt te verschrompelen als deze buiten het nest ligt. De eitjes van gierzwaluwen zijn klein voor vogels van deze grote en de schaal bestaat uit minder calcium dan bijvoorbeeld de eieren van kippen. Ook is het opvallend dat bij de Gierzwaluw om de dag een ei wordt gelegd, terwijl dit bij veel even grote vogels dagelijks gebeurt. Wat mij betreft allemaal vrij logisch aangezien gierzwaluwen weinig calcium binnenkrijgen via hun voedsel. Insecten hebben tenslotte geen botten, maar een exoskelet bestaande uit chitine.

Voorbeeld van een parasitair wespje, een paar milimeter groot is dit Aphidius rosae welke parasiteert op bladluizen op rozen. Foto: Jochem Kühnen.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over