Het is een hoofs bal

Margot de Kam | vrijdag 6 maart 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 899x

Verhoudingen

 In de slechtvalkwereld is de vrouw de baas. Zoals bij veel roofvogelsoorten is de vrouw een derde groter/zwaarder dan de man. Ze jagen wel regelmatig samen gedurende het jaar, maar dan is het eten in eerste instantie voor de veel grotere en sterkere vrouw. Hij mag de restjes opruimen.

 
 Baltstijd 

De hormoonspiegels van vogels lopen anders dan bij mensen. Hun hormonen worden actief, voornamelijk door het aantal uren daglicht. Slechtvalken leggen in Nederland tussen eind februari en eind maart hun eieren.

 Vanaf eind januari stijgt allereerst de hormoonspiegel van de man. Hij zit vol testosteron en hij krijgt er zin in.  De hormonen van de vrouw veranderen ook wel door de invloed van het daglicht, maar ook door zijn charmes. Zij dient dus verleid te worden. 

 Baltsvluchten 

Als onderdeel van het spel der verleiding verricht de man mooie vluchten in de buurt van de nestkast of nestplaats. Hij laat zien hoe geweldig hij kan vliegen en dus jagen en dus ook een valkengezin van voedsel kan voorzien. Soms lokt het haar uit om mee te doen. Zij vliegen dan samen speels rond en tikken elkaar soms zachtjes aan. Ze laten zo ook aan de omgeving- andere slechtvalken- zien dat het hun terrein is.

 Prooi aanbieden 

Bloemetjes vindt ze niks. Hij komt dus met voedsel naar de nestplaats. Daarbij lijkt het niet om de grootte van de prooi te gaan, maar om het gebaar. Vaak brengt hij kleine frutseltjes, heel kleine vogeltjes of restjes. En juist door kleine prooitjes te brengen laat hij ook zien wat een geweldige jager hij is, want hoe kleiner de prooi, hoe moeilijker te vangen. Zij moet zichzelf overwinnen en haar roofdiertemperament indammen, om heel voorzichtig het prooitje uit zijn snavel te pakken.

Een prooi-overdracht in de kast, van een vrij grote prooi is te zien in het filmpje De eerste live beelden.

 
Nestplaats voorbereiden 

Slechtvalken bouwen geen nesten. Zij broeden graag op een hoge plaats, van waaruit ze de omgeving overzien. Ze schrapen wat steentjes bij elkaar, en maken een kuiltje om de eieren in te leggen. Dit zou natuurlijk in 1 keer kunnen, maar het maken van een kuil is ook onderdeel van het baltsgedrag. De man zoekt een plek, en schraapt daar kuiltjes. Dan probeert hij de vrouw naar zijn kuil te lokken. Naast het aanbieden van prooitjes doet hij dat door te roepen. Chuppen noemt men dat roepen. De stem van de man is hoger dan die van de vrouw en hij roept in diverse toonhoogtes en volumes.  Ook de vrouw schraapt kuilen in de kast. Het kuilen schrapen heeft ook binding met de nestplaats tot doel. 

 Baltsgesprek 

Het meest intiem voorafgaand aan paringen is het dichtbij elkaar komen. Lukt het hem om haar bij zijn kuil te krijgen dan volgt een hoofs gesprek. Hij chupt met zijn hoge stem, zij geeft antwoord. Steeds sneller en luider wordt het gechup. Ook met het lijf wordt gecommuniceerd.  Ze buigen naar elkaar, met de snavel naar beneden of opzij gericht, om aan te geven dat er vertrouwen is, zo dichtbij elkaar. Soms gaan ze over tot snavelen, heel intiem. Het zo dichtbij elkaar komen leek voor de vrouw van de Mortel vorig jaar moeilijker dan de paringen zelf. 

Reden daarvoor is vermoedelijk dat ze kwetsbaar zijn als ze samen in de kast zijn. Eén buiten en één binnen is veiliger, dan is de omgeving te overzien. We zien ook soms dat de vrouw met de rug naar de kast gekeerd staat in horizontale houding waarbij ze roept: chupgákgák en soms stampvoetend rondjes om haar as draait. Dat gedrag is het uitschelden naar indringers, andere slechtvalken. Dat er minstens één andere slechtvalk steeds in de buurt komt hebben we deze week op beeld gezien, en werd ook vanuit het veld door spotter Gerrit vermeld.

 Paringen 

Naast het versiergedrag wordt er gepaard. Er zijn vele paringen nodig voordat de hormonen bij de vrouw klaar zijn om eieren te leggen. Al het baltsgedrag duurt weken. Er zijn al weken paringen. Dat doen ze buiten beeld tot nog toe. 

We hopen op een voorspoedige eileg, binnenkort. Vorig jaar kwam het eerste ei op 14 maart.
 
 
 

Snavelen

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over