Hej Koolmees, koud hè?

Peter de Vries, NIOO | dinsdag 18 april 2017 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 1461x

Al een paar dagen zat het eraan te komen. Deze week zou het erg koud gaan worden, echt heel erg koud. Ik heb twee favoriete ‘weersites’ (natuurlijk naast de onvolprezen KNMI site), daar waar ik bijna elke dag wel even op kijk. Dit zijn die van de weerman in Losser en die van Hubert Reyers, weerman/boer in de Niederrhein, net over de grens bij Nijmegen. En op deze sites was het ook al merkbaar, volgens de voorspellingen zou het koud gaan worden. En die voorspellingen kwamen uit; vooral vannacht en de nacht daarna gaat het koud worden. Vervolgens gaan de temperaturen iets omhoog, om daarna in het weekend weer onderuit te gaan.

Nu is een beetje kou niet zo heel erg. Maar echte vorst ’s nachts is een ander verhaal. Vergis je niet, daar kunnen de vogels prima tegen. Het vrouwtje Koolmees zit ’s nachts op de eieren of op de jongen en is goed in staat ze voldoende warm te houden. Een leuk weetje: tot een leeftijd van zeven dagen hebben de jongen hun moeder nodig om warm te blijven, daarna kunnen ze zichzelf warm houden.

Maar de eiken, dat is een ander verhaal. Deze zijn door het mooie weer van een paar weken geleden al begonnen met uitlopen. Als het nu echt hard gaat vriezen dan heb je kans dat die tere knopjes kapot vriezen. En dat daardoor de eiken een achterstand gaan oplopen met het uitlopen. En dat is voor de Koolmezen slecht nieuws. Want die zijn door dat mooie weer van een paar weken geleden vroeger dan normaal begonnen met bouwen van nesten en het leggen van eitjes. En die eitjes gaan nu misschien wel uitkomen op het moment dat de eiken nog niet voldoende uitgelopen zijn. Met als gevolg dat er te weinig voedsel (lees rupsen) is voor de jonge meesjes. Want het voer, dat is de bottleneck.

We zien nu heel langzaam de eerste tekenen dat het scenario dat ik hierboven schets zich kan gaan voltrekken. Niet dat er nu direct paniek in de NIOO-tent is, het hoeft nog niet direct zo te gaan. Koolmezen zijn slim en kunnen prima op dit soort weersomstandigheden anticiperen. Ze onderbreken dan het ritme van elke dag een ei te leggen. Dit noemen wij een legpauze. Op die manier stellen ze het moment dat ze met het broeden moeten beginnen uit. Hoe lang kan zo’n legpauze duren vraag je jezelf nu waarschijnlijk af? Nou, een dag overslaan is heel normaal, dat zie je best vaak. Een dag of drie – vier komt ook nog wel af en toe voor. Maar duurt een legpauze langer dan zeven dagen dan stoppen ze helemaal met het nest en beginnen op een andere plek opnieuw.  

Vanuit het bos krijg ik signalen dat er best wel wat Koolmezen zijn die op dit moment een legpauze inlassen. Hoe het nu verder gaat? Tja, wie het weet mag het me komen vertellen. Wat een feit is dat het een uitermate boeiend broedseizoen beloofd te worden.

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch ecologisch onderzoek. Met meer dan 300 onderzoekers en studenten is het NIOO één van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De NIOO-ers bestuderen organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen. Samen onderzoeken ze de volle breedte van planten-, dier- en microbiële ecologie, zowel op het land als in het water. Bezoek de website van NIOO

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over