Heersers van de duisternis

Ben Mombarg, Kerkuilenwerkgroep Nederland | woensdag 9 maart 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 319x

De buitenste handpen met de tandjes waardoor de kerkuil geruisloos vliegt Foto Johan de Jong.

Gezichtsveld van een kerkuil

Kerkuilen zien drie keer beter dan u en ik. Hun pupillen zijn overdag heel klein, ’s nachts staan ze volledig open. Een beschermend doorschijnend knipvlies doet dienst als een soort zonnebril. Een deel van het gezichtsveld ziet de kerkuil met beide ogen, waardoor hij de afstand tot zijn prooien goed kan inschatten.

Zelfs met deze uitstekende 'uitrusting’ zou de kerkuil nog niet in staat zijn om de waakzame en snelle prooidieren te grijpen. Ook een geruisloze vlucht is van groot belang. Door de bijzondere structuur van de veren en de grote vleugels kunnen kerkuilen langzaam en geruisloos vliegend de bodem afzoeken. Het zijn deze eigenschappen die de kerkuilen de heersers van de duisternis maken. Het zijn nachtvogels bij uitstek: indrukwekkend en fascinerend.

Bekend terrein

Een kerkuil is zeer bekend met zijn territorium en heeft ‘vaste’ vliegroutes. Hij weet dan ook precies waar plekken zijn met de meeste kans op succes om prooien te vangen. Een andere strategie is biddend jagen, zoals torenvalken dat ook doen. Zwevend boven de grond wacht hij tot hij iets hoort ritselen, waarna hij er zich met een duikvlucht op stort. Daarnaast maken kerkuilen net als buizerds gebruik van paaltjes. Daar wachten ze op een prooi die nietsvermoedend voorbijloopt.

Grijphaken als klauwen

Kerkuilen hebben relatief lange poten. Die zijn uitstekend geschikt om prooien te vangen onder een laag bladeren of sneeuw. Ze zijn te vergelijken met grijphaken op de kermis. Alleen heeft de kerkuil vaker geluk!

Gekamde veren

Kerkuilen hebben – net als een aantal andere vogels – op één nagel een soort van karteling te vinden langs de onderkant van de nagel. De wetenschappelijke naam daarvoor is de pectinatus-nagel  wat zoiets betekent als ‘lijkend op de tanden van een kam’. Hoewel deze karteling bijna niet te zien is, speelt deze een belangrijke rol bij het onderhoud van het verenkleed van de kerkuil. Ook parasieten zoals teken kunnen er zo makkelijk af gekrabd worden. Een optimaal verenkleed is belangrijk om warm te blijven én om goed te kunnen jagen.

Heersers van de duisternis M.M.

De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten? Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over