Grote mond, groot bord

Ronald van Harxen, STONE | zondag 14 maart 2021 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 907x

Forse verschillen

Een steenuil weegt zo'n 200 gram, een kerkuil 350 gram, een bosuil al gauw 500 gram en een oehoe tussen de twee en drie kilo. Forse verschillen. Je kunt je voorstellen dat dat ook verschil oplevert in de menukeuze. Een oehoe die op meikevers jaagt, een kerkuil die regenwormen de grond uit peutert, een bosuil die volwassen konijnen vangt en een steenuil die probeert een houtduif de nestkast in te zeulen: we zullen ze het niet zo snel zien doen.

Muizen vangen doen ze allemaal

Gemiddeld genomen kun je stellen: hoe groter de uil, hoe groter de prooi. Steenuilen bijvoorbeeld vangen veel klein grut als larven, rupsen, meikevers en regenwormen. Oehoes hebben konijnen, houtduiven en egels op het menu staan. Bos- en kerkuilen zitten daar een beetje tussenin. Muizen vangen doen ze echter allemaal. Bij de oehoe maken die  een klein deel van het menu uit, terwijl ze bij kerkuilen zo'n beetje het hele bordje vullen. 

Jaaggebied

Aardig is ook dat je aan het soort prooi kunt aflezen waar de uilen veel jagen. Kerkuilen vangen overwegend veldmuizen, muizen die in het open veld voorkomen, terwijl bosuilen vooral bosmuizen vangen, muizen - de naam zegt het al - die veel in bossen en ander opgaande geboomte voorkomen. Dat is dan ook het domein van de bosuil. Steenuilen vangen graag beide, afhankelijk van welke soort er in zijn leefgebied voorkomt, soms meer woelmuizen en op een andere plek meer bosmuizen. Ze kunnen zowel in open terrein als in aan de rand van begroeiing goed uit de voeten. Oehoes zijn graag in het open veld actief, net als hun belangrijkste prooien, maar mijden begroeiing niet.

Spitsmuizen

Spitsmuizen staan zowel bij de steen- als de bosuil op de menukaart, maar alleen kerkuilen vangen ze in grote hoeveelheden. Oehoes kijken er niet naar om. Een halfwas haas staat al gauw gelijk aan honderd of meer spitsmuizen; dan is de keus gauw gemaakt. De reden dat de meeste uilen niet graag spitsmuizen eten heeft te maken met de smaak, veroorzaakt door de geurklieren op de flanken van een spitsmuis. Deze scheiden een goedje af dat je liever niet ruikt en de consumptie verpest. Kerkuilen knijpen waarschijnlijk hun snavel dicht voordat ze aan spitsmuis beginnen. 

Beleef de Lente

De afgelopen jaren is door tientallen kijkers nauwgezet bijgehouden welke prooien er aangevoerd zijn. In het magazine Uilen is daar door Renée Demmenie (bosuil), Gejo Wassink (oehoe), Bernice Goffin, Mark Hessels en Mary Mombarg  (kerkuil) en Pascal Stroeken en ondergetekende (steenuil) diverse malen verslag van gedaan.

De afbeelding hieronder heb ik dan ook gemaakt op basis van de data die in deze artikelen zijn genoemd. Een prachtig voorbeeld van wat Beleef de Lente aan kennis kan opleveren. En hoe vrijwilligers als jullie daaraan bijdragen!

Bij de taart

In de taartdiagram hieronder heb ik per uil weergegeven welke prooisoorten veel gevangen worden, op basis van biomassa (gewicht). Zou ik het op basis van aantallen doen, dan zou het plaatje er heel anders uitzien. Daarover een volgende keer. De kleuren voor de veld- en bosmuis heb in alle taarten gelijk gehouden zodat je snel ziet hoeveel elke uil van beide vangt.

Bij de tekening in de kop

Ook zo getroffen door de steenuil tekeningetjes in de kop van dit artikel? Ze zijn gemaakt door de Vlaamse illustrator Joris de Raedt. Speciaal gemaakt voor een nieuw boek over steenuilen (en een beetje voor Beleef de Lente). Binnenkort meer werk van hem (en over het boek).

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over