Zijn er momenten van ‘honger’ voor de jonge zeearenden? Daar lijkt het absoluut niet op. Er wordt volop prooi aangevoerd, zo veel dat het tweetal bij tijd en wijle geen ‘pap’ meer kan zeggen en de ouders met regelmaat blijven mee-eten op het nest. Maar het nest heeft wel blijvend onderhoud nodig!
Moeder zeearend met haar vier weken oude jongen.
Nestbekleding
Naast voedsel blijven de zeearend ouders met regelmaat plantaardig nestmateriaal brengen, waaronder lange slierten kalmoesblad. Waarom? Soms lijkt het alsof er prooiresten mee worden afgedekt, zodat deze niet opvallen voor langs vliegende kraaien? Of is er een hygiënisch doel mee gediend, zoals minder aasvliegen die op de vis- en vleesresten afkomen? Want los van de kruidige toepassing in het “Fryske nasjonale slokje” (Berenburg), heeft kalmoes ook een insecten werende werking! Verder vindt vooral man zeearend het nodig om de nestrand met regelmaat te verstevigen met takken, wat soms hilarische taferelen oplevert.
Siblicide
Bij zeearenden zijn mij geen beschreven gevallen van ‘siblicide’ (broeder- of zustermoord) bekend. Bij sommige arend soorten in Europa, zoals de Steenarend, komt dit wel voor en pikt het oudste en grootste jong na een paar weken een kleinere broer of zus dood. Daarna wordt het dode jong uit het nest gekieperd of opgegeten. Vanuit de evolutie beredeneerd dient een tweede jong dan letterlijk als een “back-up”, voor het geval er met de eerstgeborene iets mis is.
Zeearenden hebben doorgaans geen probleem om twee jongen groot te brengen. In de eerste week zagen we bij onze zeearend jongen wel dat het eerstgeboren, twee dagen oudere en dus grootste jong, als eerste de stukjes vlees kreeg aangereikt. Gelijker tijd werd er echter zoveel gevoerd dat al na vier weken het onderlinge verschil tussen het tweetal niet meer te zien was. Hun onderlinge ‘beuken’ (partijtje vrij worstelen) zal eerder horen bij de gezonde ontwikkeling om volwassen te worden, dan dat het een levensbedreigend karakter had.
Voedselkeuze
Gedurende de eerste vijf weken stonden er naast vis (brasem) vooral pullen van grauwe ganzen op het menu. Deze ganzensoort is in Nederland een talrijke broedvogel geworden. Tot groot genoegen van de zeearenden is dit zeker ook het geval in de zomerpolders van het NP de Alde Feanen.
Overigens neemt het aantal in ons land broedende brandganzen eveneens toe. Met als gevolg dat de aantallen ganzen door sommigen als ‘veel te veel’ worden ervaren. Te veel ganzen als broedvogel en te veel als overwinteraar, waarvoor vervolgens het massaal afschieten als de enigst denkbare oplossing wordt gezien.
Maar is dit echt zo?! Hierover wordt nog wat nagedacht in het blog “Ganzenproblematiek”.
Moeder Grauwe Gans met haar jongen in de zomerpolder (foto Andries Dijkstra, mei 2021)
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
