Vanochtend weer 4 in de kast. Zouden de eerste 2 de hooiberg al verlaten hebben of hangen ze nog dichterbij rond dan we denken ? En hoe lang blijft de rest nog en wat zijn hun (reis)plannen…..? We weten daar nog lang niet alles van, maar af en toe krijgen we toch een inkijkje.
Verspreiding van terugmeldingen van in NL geringde kerkuilen.
Goed nieuws en minder goed nieuws
Zoals meestal zijn er zowel positieve als negatieve dingen te vertellen. De oudste kerkuil die in Nederland in het wild is aangetroffen was 21,1 jaar toen hij/zij stierf in 2001. En in 2021 werd een levende kerkuil gevangen (en na controle weer vrijgelaten uiteraard) die toen al 18,8 jaar oud was. Mocht die nu nog in leven zijn, dan nadert hij/zij nu heel snel die record leeftijd.
Maar het slechte nieuws is natuurlijk dat dit soort leeftijden, maar voor een enkeling is weggelegd. Van alle kerkuilen die geboren worden is na 5 jaar nog maar ca. 3% in leven. En de grootste klap valt in het eerste jaar. Gemiddeld haalt slechts ongeveer 1/3 het volgend voorjaar. Er zijn vele gevaren in Nederland, maar verhongering en verkeer zijn wel de belangrijkste oorzaken van sterfte en vooral onervaren jongen hebben een grotere kans daar slachtoffer van te worden.
Zijn ze er klaar voor ?
Oei, snel weer even een wat meer positieve blik naar de toekomst, want zo wil je geen afscheid gaan nemen van dit prachtig stelletje. Verkeer is als doodsoorzaak natuurlijk pas iets van de laatste decennia, maar verhongering is een selectieproces waar de kerkuil al vele honderden eeuwen doorheen is gegaan en dat kennelijk werkt om de soort gezond in stand te houden.
Als je niet eens goed genoeg kunt jagen om jezelf in leven te houden, dan moet je ook zeker maar niet aan een gezin beginnen volgend jaar. Zo helpt die selectie wel om de meest kansrijke individuen (met hun goede genen) aan de start van het volgend broedseizoen te krijgen.
Ik kan daarom ook ontzettend genieten van hoe het achteloos spelen met braakballen en veren steeds meer over is gegaan in hele serieuze aanvallen. Dat gehobbel richting een braakbal met een flauw sprongetje erachteraan, daar zal de gemiddelde muis niet echt angstdromen van krijgen. Maar die felle, snelle uithalen die je de laatste paar weken af en toe kon zien die lijken mij gevaarlijk genoeg om prooien mee te bemachtigen. Gelukkig hebben ze ook ruimschoots de tijd gekregen om te werken aan hun jachtkunsten en zijn ze in die periode ook nog regelmatig volgestopt door M en V, dus ook hun startconditie is prima. Maar daarnaast hebben ze natuurlijk vooral ook gewoon een beetje geluk nodig, dus laten we daarom hopen dat van deze 6 het gemiddelde dan toch net iets meer dan die 1/3 wordt.
De grote reis kan beginnen
En waar gaat die reis dan helemaal heen ? Alle jonge kerkuilen gaan op pad om hun eigen territorium te claimen of een tijdje als ‘floater’ in de wacht te staan. De gemiddelde afstand die ze daarbij afleggen is verrassend klein; slechts zo’n 10-15 km. De spreiding is wel erg groot en er zitten ook een paar echte kilometervreters tussen, die vele honderden kilometers afleggen voordat ze een geschikte en beschikbare plek hebben gevonden. Maar meer dan 70% van alle geringde jongen komt niet verder dan 50 km van hun geboorteplaats.
Zo heeft ieder nadeel toch ook zijn voordeel, zoals een beroemd filosoof ooit sprak; door de relatief grote sterfte vallen er ook steeds weer plekken vrij en hoef je dus lang niet altijd heel erg ver te vliegen om een geschikte plek te vinden.
Op het kaartje zie je duidelijk dat de in Nederland geringde kerkuilen over het algemeen gewoon dicht in de buurt blijven, maar dat de uitschieters alle kanten in gaan, zelfs de Noordzee over naar Groot Brittannië. Van de echte grote reizigers die meer dan duizend kilometer van hier worden teruggevonden wordt wel eens betwijfeld of ze dat wel echt zelf hebben afgelegd of dat ze, per ongeluk, een lift hebben gekregen in een trein, vrachtwagen of vliegtuig. De kerkuilen in de onderstaande foto’s werden gelukkig aangetroffen voordat de betreffende vliegtuigen opstegen. Je kunt aan de uilen trouwens wel goed zien dat ze wel familie zijn van onze kerkuilen, maar zeker niet hier uit de buurt komen.
De uil die zat te slapen in de vliegtuigmotor komt uit Australië en de uil die businessclass niet goed genoeg vond, maar graag in de cockpit wilde zitten komt uit India. Vergelijkbare reislustige gevallen uit Nederland heb ik niet kunnen vinden.
Vind je het interessant om in de 'vogeltrekatlas' nog veel meer data van bijvoorbeeld de kerkuil te bekijken; dat kan via deze link.
Nog heel eventjes dus...
Deze week komt er nog een samenvatting van het hele seizoen, zowel in blog als clip en dan gaan 31 juli ook hier de camera's uit. Nog gauw even genieten dus.... want dan moet je er weer een jaar mee vooruit kunnen.
Gratis meereizen ? Maar misschien toch maar beter om zelf te vliegen....
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
