Afgelopen nacht zien we man kerkuil een muis binnen brengen in de nestkast. Vrouw kerkuil is niet thuis en we mogen het helaas geen prooioverdracht noemen, maar het gaat allemaal wel volgens het kerkuilenbalboekje. Wat eet een kerkuil eigenlijk?
Kerkuil met spreeuw Foto André Eijkenaar
ALS HET MAAR MUIS IS
Op de menukaart van de kerkuil staan voornamelijk muizen, dat is zijn lievelingskostje. Als er te weinig muizen zijn, schakelt de kerkuil ook wel over op vogels, kikkers, wormen, kevers en spinnen.
HET IDEALE JACHTTERREIN
Het ideale leefgebied van kerkuilen bestaat uit een halfopen cultuurlandschap met kleinschalige elementen. Ze jagen op het open veld naar muizen en komen het meest voor waar gras en bouwland worden begrensd door kruidenrijke akkerranden, houtwallen, heggen en bosjes. Maar als jachtterrein benut de kerkuil ook ruig begroeide, slecht onderhouden graslandgebieden, grasstroken en wegbermen.
HOEVEEL EET DE KERKUIL
In het broedseizoen eet een volwassen kerkuil per etmaal 70 tot 80 gram. Afhankelijk van de prooigrootte komt dat overeen met 4 tot 8 muizen. Als het koud is tijdens de winter heeft de kerkuil meer behoefte aan voedsel: 150-200 gram. Dit zijn 8 woelmuizen of 20 spitsmuizen.
BRAAKBALLEN UITPLUIZEN
Wat een kerkuil eet, is goed onderzocht. Dat kan gemakkelijk, omdat kerkuilen braakballen achter laat. De braakballen bevatten onverteerbare prooiresten. Door die uit te pluizen, kan je het menu vaststellen. Het voedsel van de kerkuil bestaat normaal gesproken grotendeels (98%) uit woelmuizen (o.a. veldmuis, aardmuis, rosse woelmuis), spitsmuizen (o.a. huis-en bosspitsmuis) en ware muizen (huismuis en bosmuis). Buiten de kaart om eet de kerkuil ook nog vogels, kikkers en ongewervelden (wormen kevers, spinnen).
JACHTTECHNIEKEN
De kerkuil gebruikt een aantal verschillende jachttechnieken om zijn prooi te vangen. Bij een ervan vliegt hij laag en traag, niet hoger dan drie meter. Hij volgt daarbij een vaste route en gebruikt zijn ogen om prooien op te sporen. Een andere techniek is jagen vanaf een vast punt, bijvoorbeeld een paaltje. Dan wacht de kerkuil totdat een prooi langs komt getrippeld.
'Bidden' doen kerkuilen ook. Hierbij blijven ze stil in de lucht hangen waardoor prooien hen niet opmerken.
KERKUILEN NIEUWSFLITS
Vanuit het land hoor ik steeds meer berichten over kerkuilen waar een camera in de kerkuilenkast is geïnstalleerd dat er ei(eren) gelegd zijn. Afgelopen weekend tijdens een certificering voor kerkuilen ringers zelfs al een melding van jonge kerkuilen in Spijkenisse. Daar is het eerste kerkuilen kuiken geboren op 15 maart in een nestje van vijf. Deze kerkuil is dus al in februari begonnen met het leggen van de eieren. Met dank aan de uilenwerkgroep Voorne-Putten.
Uilenwerkgroep Voorne- Putten
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
