De kip of het ei?

Ronald van Harxen, STONE | vrijdag 19 april 2019 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 1659x

Bovenstaande passage komt uit de originele editie van Gulliver's Travels.

Spits of stomp I

In zijn zeer informatieve boek Het vogelei wijdt de vermaarde Engelse ornitholoog-schrijver Tim Birkhead er een aantal pagina's aan. Hij opent met de onvergetelijke geschiedenisles uit Gullivers reizen. Het beroemde boek van Jonathan Swift uit 1726 dat velen van ons kennen als kinderboek, maar dat bij verschijnen vooral een maatschappijkritisch boek voor volwassenen was. Het is het kostelijke verhaal over de strijd tussen de little-endians en de big-endians. De kwestie spitste zich toe op de vraag aan welke kant een gekookt ei opengemaakt moest worden. Traditioneel deden de inwoners van Lilliput dat aan de stompe zijde, maar nadat de zoon van de koning zich daarbij verwond had, verordonneerde zijn vader dat het voortaan aan de spitse kant moest. In de strijd die daarop losbrandde tussen de aan de traditie vasthoudende Big-endians en de gezagsgetrouwe Little-endians verloren 11.000 mensen het leven. Een vlijmscherpe satire op in onze ogen nu onnozele discussies in de toenmalige kerkelijke wereld.

Spits of stomp II

Eenzelfde soort discussie ontspon zich in de negentiende eeuw: welke kant van het ei komt het eerst uit de vogel: de spitse kant of de stompe. Voor- en tegenstanders wijdden er venijnige polemieken aan. De discussie werd feitelijk in 1896 beslist door ene Heinrich Wickmann. Hij observeerde 8 tamme kippen die hun eieren legden op zijn bureau. Op het moment suprême merkte hij met een potlood het ei terwijl het zich nog diep in cloaca bevond (ik zie het voor me, u ook?). Hoewel hij telkens op de spitse kant bleek te hebben gekliederd, stelde hij vast dat het ei altijd met de stompe kan naar voren uit de cloaca kwam. Zijn conclusie was dat het ei ongeveer een uur voor de leg nog wordt gedraaid. Uiteraard ging daarna de discussie verder over de vraag of het ei dan over lengte of over de breedte gedraaid werd.  De kwestie schijnt nog steeds niet eenduidig opgehelderd.

Kip of ei?

Ook de vraag: Wat was er eerder, de kip of het ei? heeft eeuwenlang tot felle discussie geleid. Lang werd gedacht dat het ei er eerder was dan de kip, maar het kippenei daarentegen wel later dan de kip. Recent onderzoek in Engeland bevestigt in ieder geval het laatste: de kip was er eerder was dan het ei. De onderzoekers ontdekten dat de eischaal een proteïne (eiwit) bevat dat alleen voorkomt in de eierstokken van een kip. Dat betekent dat een ei alleen kan bestaan als het eerst in een kip heeft gezeten. Discussie gesloten.

Steenuilen doen overigens aan dat soort Lilliputiaanse discussies niet mee: ze proberen hun eieren zo rond mogelijk te maken. Voorkomt een hoop gedoe.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over