We krijgen regelmatig de vraag of het normaal is dat vrouw kerkuil dat doet of dat de man juist iets niet doet en het antwoord is eigenlijk altijd hetzelfde: normaal bestaat niet in de natuur !
Foto: Mark Hessels
NORMAAL OF GEMIDDELD ?
‘Doe toch eens normaal’, zie iemand ooit tegen me en op mijn vraag wat normaal dan was zei hij ‘normaal, dat is waar er het meeste van zijn’. Die gedachte vond (en vind) ik zo ontzettend eng dat ik het 35 jaar later nog onthouden heb. In de natuur bestaat geen normaal gedrag. Uiteraard kun je wel vragen: ‘hoeveel eieren legt een kerkuil gemiddeld’, maar dat zegt eigenlijk bijna niets. Bijna alle kerkuilen zullen namelijk een ander aantal eieren leggen dan dat gemiddelde en het is juist die spreiding naar boven en naar beneden waardoor de natuur zich aan kan passen aan veranderende omstandigheden als dat nodig is. En eigenlijk is ieder aantal eieren dat binnen die spreiding ligt dan ook ‘normaal’, dus 0 eieren is net zo normaal als 10. Ja, denk daar maar even over na…. O ja, van Dale is het trouwens niet met me eens, maar dat is ook normaal.
ZIJN ONZE UILEN WEL NORMAAL ?
Als we naar ons kerkuilenpaartje kijken zien we veel dingen die anders zijn dan we eerder hebben gezien of gelezen. Zo moesten we erg lang wachten voordat het paartje elkaar en de kast aantrekkelijk genoeg vondt en vervolgens zaten we weer eindeloos te wachten op die eerste paring. Ondertussen vlogen links en rechts bosuilen en andere kerkuilen om de oren, kwam er een legsel van maar 3 eitjes en nu zitten we soms een hele nacht te wachten of de man wel langs komt. En nu sinds ruim een week gaat het vrouwtje regelmatig een uur op jacht, zelfs toen het jongste kuiken pas 3 dagen oud was. Dat is toch allemaal niet normaal ?
VHS VIDEOBANDEN
Met de komst van eenvoudige wildcamera’s krijgen we sinds een tiental jaren zoveel extra informatie en bijna iedere keer val je van je stoel van verbazing en blijkt het helemaal anders te gaan dan je altijd gedacht had. Waar vroeger een biologiestudent eindeloos met VHS videobanden zat te hannesen om een beetje data te verzamelen van één nestje, zitten we nu met ruim een miljoen mensen 24 uur per dag mee te gluren en zien alles, zonder in een spaghettiberg van vastgelopen videobanden terecht te komen. En met zoveel nieuwe informatie is de definitie van ‘normaal’ ook flink aan het schuiven en blijken veel dingen waar we ons niets bij voor konden stellen toch gewoon regelmatig te gebeuren.
WE HEBBEN NOG HEEL VEEL TE LEREN
Uiteraard komt dan ook steeds de vraag weer op, ‘maar waarom doen ze dit nou?’ Een van de interessantste vragen van dit moment vind ik, ‘hoe beslist het vrouwtje nu om niet langer op man te wachten, maar de kuikens onbeschermd en onverwarmd achter te laten en zelf op jacht te gaan. Ze neemt hierbij grote risico’s op predatie of onderkoeling van de jongen, zeker als ze nog zo jong zijn. Daar staat tegenover dat ze het risico op ondervoeding of hongerdood weer een stuk verkleint. Een supermoeilijke keuze om te maken. De literatuur leert ons dat het vrouwtje mee gaat jagen vanaf dat de kuikens 3 weken oud zijn. We weten sinds een paar weken in ieder geval dat dat misschien wel gemiddeld is, maar niet normaal. Of het vrouwtje de juiste afweging heeft gemaakt gaan de komende weken leren. Uiteraard hopen we ook dat de man weer eens normaal gaat doen, of gemiddeld, of wat dan ook, als er maar weer muizen richting de kast gaan.
Vrouw komt na een uur in de regen kletsnat thuis bij de onbeschermde kuikens; dat is toch niet normaal ?
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
