Buurtpreventie bij steenuilen

Ronald van Harxen, STONE | zondag 24 maart 2019 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 1034x

Tijdstip

De beste periode is de tijd voorafgaand aan de eileg, van half maart tot half april, dan is het testosterongehalte van de mannen het hoogst. De behoefte om vriend en vijand te laten weten dat de plek bezet is dan het grootst. Buiten die periode lukt het ook wel, maar is de trefkans een heel stuk kleiner.

De meeste kans heb je in de eerste uren na zonsondergang; vergelijk het met de ochtendzang bij vogels met een normaal dag- en nachtritme als de merel en de zanglijster. Ook in de vroege ochtendschemering valt er vaak een korte opleving in de territoriumactiviteit te bespeuren.

Weersomstandigheden

Bij regen en harde wind kun je beter thuisblijven. Het mooiste is windstil, enigszins zwoel weer, bij voorkeur direct na een periode met een minder prettig weer. De temperatuur is minder belangrijk, maar elk graadje erbij helpt. Zeker voor de waarnemer. Wat dat betreft was de tweede helft van de afgelopen week perfect.

Welke waarnemingen tellen mee?

In principe gaat het om de territoriumzang, het bekende ‘whOET?’. Daarmee verdedigen mannen hun territorium. Deze roep wordt ook wel door een vrouwtje voortgebracht, maar klinkt dan een stuk bescheidener en is veel minder luid. Het ‘WIEuw!’ geldt als aanvullende waarneming en als een eerste indicatie. Dit geluid wordt namelijk ook door een vrouwtje voortgebracht en als je alleen deze roep hoort, weet je dus niet zeker of je met een man of vrouw te maken hebt. Bij steenuilen inventariseren gaat het dus om de mannen, ook in deze tijden gelijke rechten en vrijheden.

Oppassen voor dubbeltellingen

Een minder handige eigenschap van steenuilenmannen is dat ze soms wel erg fanatiek zijn. Als je ze een keer ‘aan de praat’ hebt, zijn ze soms niet meer te stoppen en volgen ze ‘laffe indringer’ over soms wel een paar 100 meter. Denk je met een nieuwe man te maken te hebben, en dus met een nieuw territorium, blijkt het de man van zojuist te zijn die de indringer tot aan de andere kant van de slagboom probeert te jagen. Als de afstand tussen de eerste en de tweede waarneming klein is, mag je er alleen 2 tellen als je beide mannen tegen elkaar in hoort roepen. Zeker in een gebied met veel bochtige weggetjes waar je een territorium soms van meerdere kant nadert, moet je hierop alert zijn.

Buurt in kaart 

Afgelopen woensdag waren de omstandigheden dus ideaal om ons buurtje nog een keer in beeld te krijgen. Op het kaartje hieronder zie je hoe het buurtje eruitziet en wat de onderlingen afstanden zijn. De topografische ondergond heb ik maar even weggelaten om te voorkomen dat ik bij mijn volgende rondje in de file kom te staan.

Buren kennen elkaar

Onderling staan ze allemaal in roepcontact en ik ben ervan overtuigd dat ze elkaar aan de roep herkennen. Een vreemde snoeshaan - zoals ik woensdagavond - wordt dan ook direct ontmaskerd en van meerdere kanten tegelijk van repliek gediend. Dat is ook het voordeel van het wonen in een dergelijk buurtje: de buurmannen schieten elkaar ogenbikkelijk te hulp als er ondraad dreigt. Buurtpreventie avant la lettre! De territoriumroep dient daarbij als een soort groepsapp: één berichtje de ether in en de hele buurt komt in actie. Steenuilen: ondanks hun traditionele levenswijze hun tijd ver vooruit!

Foto zoals altijd weer van de onvolprezen André Eijkenaar.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over