Mevrouw koolmees is nu bijna twee weken aan het broeden en 2 mei, de dag waarop we verwachten dat de eieren gaan uitkomen, is al bijna aangebroken. Wat kunnen we verwachten de komende periode? Hoe bevrijdt een kuiken zichzelf uit zijn ei?
Eitand
Koolmeeskuikens hebben, net als sommige andere jonge dieren, een eitand. Deze eitand is een klein bobbeltje van hard calcium dat aan het uiteinde van de bovensnavel van het kuiken zit. Geholpen door zijn eitand gaat het kuiken hard aan de slag om een gaatje in de eierschaal te pikken. Als dit gelukt is, neemt hij meteen een hap lucht: zijn eerste hapje buitenlucht! Deze lucht geeft hem de kracht om verder te gaan met zijn pogingen om zichzelf uit het ei te bevrijden. Door met zijn schouders en poten tegen de binnenkant van de eierschaal te duwen en verder geholpen door zijn eitand, breekt het kuiken het ei open. Denk echter maar niet dat dit een makkelijke klus is… het kan zeker een paar uur duren. Het kuiken piept nu al wel, misschien kunnen we hem straks wel horen!
Nestblijvers en nestvlieders
In de dierenwereld bestaat het verschil tussen nestblijvers en nestvlieders. Bij vogels is deze tweedeling zeer duidelijk te zien. Nestvlieders zijn nadat ze uit het ei kruipen al redelijk snel zelfredzaam. Ze hebben hun ogen al open en hebben al veertjes. Voorbeelden van nestvlieders zijn bijvoorbeeld de wilde eend, maar ook weidevogels zoals de grutto en de kievit. Zij scharrelen al vrij snel zelf hun kostje bij elkaar, maar blijven nog wel bij hun ouders in de buurt voor wat extra warmte en bescherming.
Maar dan de nestblijvers… Zij worden kaal (dus zonder veertjes) en blind geboren en zijn volledig afhankelijk van hun ouders. Koolmezen horen bij deze categorie. Ze moeten nog een tijdje onder moeders warme vleugels blijven, aangezien ze zelf nog geen veren hebben om zichzelf warm te houden. De komende periode zullen we moeder koolmees dus nog steeds op het nest aantreffen, maar nu niet op een stelletje eieren, maar op een stelletje kuikens. Deze kuikens zullen hun snaveltjes vaak wijd opengesperd houden… want wat ze al wel heel goed kunnen is bedelen. ‘Voer mij!’
Drukke tijd
En als de kuikens er straks zijn… dan begint het echte werk pas! Vader en moeder koolmees zullen dan af en aan moeten vliegen met smakelijke hapjes voor de kuikens, terwijl de kuikens de eerste tijd ook nog warm gehouden moeten worden. Dat wordt een drukke tijd!
Nu liggen er nog zes mooie eitjes in het nest. Zullen we binnenkort zes kuikens zien?
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
