Afkoelende eieren en blote buiken

Ronald van Harxen, STONE | zondag 31 maart 2024 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 190x

Het is namelijk haar uitdrukkelijke bedoeling dat alle eieren niet te lang na elkaar uitkomen, zodat de jongen van min of meer gelijke leeftijd zijn. "Gedachte" daarachter is dat ze dan allemaal ongeveer dezelfde kansen hebben groot te worden. Om dat te bereiken moet je niet al bij het eerste ei met broeden beginnen, zoals de kerkuil en de oehoe doen, maar pas tegen het eind. Toch zie je vrouw steenuil af en toe wel op de eieren plaatsnemen, met name pas nadat ze er een heeft gelegd. Waarom dat is? Goede vraag, lastig antwoord.

Een graadje of 41

Soms lees je wel eens dat een vogel een lichaamstemperatuur heeft van 40 graden. Dat klopt weliswaar voor sommige vogels, maar zeker niet voor alle. Het hangt sterk af van de familie en van de grootte. Kleinere soorten hebben doorgaans een hogere temperatuur dan grotere soorten, omdat ze in verhouding tot hun gewicht veel warmte produceren. Onze huismus bijvoorbeeld stookt zijn kacheltje op maar liefst 43,5 graden, terwijl bij een struisvogel al boven de 38,7 graden het zweet uitbreekt. Een albatrossensoort – de laysanalbatros – komt met 37,5 graden zelfs aardig in onze buurt. Aan de andere kant van het spectrum staan kleine, beweeglijke vogels als kolibries. De sombere kolibrie (niet te verwarren met een kilo brie) voelt zich pas senang als de koortsthermometer 44,6 graden aangeeft, een temperatuur waarbij wij al lang het loodje hebben gelegd. Helaas kon ik geen opgave vinden voor steenuilen, maar de lichaamstemperatuur van de Amerikaanse oehoe schijnt 40,8 graden te zijn. Nu is die een stuk groter, maar wel familie. Ik schat daarom dat steenuilen op zo’n 41 graden zitten.

Langzaam af laten koelen?

Dan plof je als ei zomaar van zo’n tropisch temperatuurtje in een keer op de bodem van een Hollandse nestkast. Hoe warm zou het daar zijn? Geen idee, maar veel meer dan de buitentemperatuur zal het er niet zijn. Is me dat effe schrikken! Hoe logisch is het dan dat je als moederuil die overgang wat geleidelijk wil laten verlopen, en dus op het ei plaatsneemt. Echt broeden kun je dat nog niet noemen, al was het alleen maar omdat de broedvlek nog in ontwikkeling is. Of dat de echte reden is? We hebben de vraag uitstaan bij iemand die er (hopelijk) nog meer vanaf weet dan wij.

Broedvlek

Die broedvlek (een geheel kale plek op de borst en buik, zie foto hierboven) is essentieel voor de warmteoverdracht van het vrouwtje naar de eieren. Veren isoleren en houden de warmte vast. Om haar lichaamswarmte goed te kunnen overdragen, moet ze (tijdelijk) van borst- en buikveren af. Dat gebeurt vanzelf, onder invloed van hormonen. Uit foto’s die we de afgelopen jaren hebben gemaakt, blijkt dat de broedvlek zich gaandeweg de eileg ontwikkelt en zeker nog niet op sterkte is als de eerste eieren gelegd worden Dus alvast plaatsnemen op die eieren heeft ook niet zo heel veel zin.

Derde ei!

Terwijl ik dit blog aan het schrijveb ben, legt ze het derde ei, om 21:41 uur. Precies 54:43 uur na het vorige. Op de chat zijn de complimenten niet van de lucht. En terecht. Het is toch elke keer weer een beste prestatie.

Half uurtje

En ook nu blijft ze slechts een half uurtje zitten om vervolgens in het nachtelijk duister te verdwijnen, drie eieren moederziel alleen achterlatend. Daarmee lijkt ze mijn verhaal hierboven te onderschrijven. Hoe dan ook: de komen dagen worden ongekend spannend!

Update 22:34

Zo rond ik mijn blog natuurlijk nooit af: na een kwartier zit ze weer op de eieren! Op zich niet heel erg, alleen, ik moet er morgen (= vandaag als u dit leest) om 5:30 uit en dan wil je er wel een keer een punt achter zetten. Afijn, we gaan zien hoe het verder gaat. 

Ja zeg!

We schrijven 22:51 uur en weg is ze weer! Zo blijven we lekker bezig.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over