Onze vrouw steenuil is een voormalig buurmeisje. Ze is in 2016 geboren en opgegroeid in een buurterritorium, op nog geen 200 meter van de webcamkast. Hiermee is ze geen uitzondering, want uit ringonderzoek blijkt dat steenuilen vaak een relatie met een buurtgenoot aangaan.
Netwerk
Zoals Ronald in zijn blog van zondag al berichtte: het webcamnest ligt in een dichtbevolkt steenuilenbuurtje. Behalve dat er veelvuldig roepcontact is tussen buurmannen en -vrouwen, ontstaan er in zulke buurtjes ook regelmatig relaties tussen uilen. Anders dan we vaak bij mensen zien, gaat het bij steenuilen niet om buurmannen die relaties aanknopen met - bij voorkeur getrouwde - buurvrouwen, vice versa. Het zijn juist de uitgevlogen kinderen die aan de haak worden geslagen door buurtgenoten (m/v). Grote leeftijdsverschillen zijn daarbij geen probleem: we zien relaties van middelbare mannen met jonge vrouwen, maar net zo makkelijk van een stokoude dame met een lentefrisse jongeman. Het resultaat is een complex netwerk van aangetrouwde families.
Een voorbeeld
Het ontstaan van zulke netwerken komt mooi in beeld door ringonderzoek en kan fraai geïllustreerd worden met onze controleronde van afgelopen zaterdag (zie ook logboek Winterswijk). De oogst van zo maar een zaterdagochtend, waarop we in een betrekkelijk klein gebied maar liefst 6 steenuilen aantroffen die we in 2017 en 2018 als nestjong ringden en die zich intussen hebben gesetteld.
De meesten bleken te zijn neergestreken op de spreekwoordelijke steenworp afstand en enkele uilen hebben op hun nieuwe stek zelfs direct uitzicht op het ouderlijk territorium. Ze staan vast nog in roepcontact met hun ouders!
Je zou bijna vermoeden dat de uilen zich volgens een afgesproken doorschuifsysteem in de buurt hebben gevestigd. Met een eenvoudige schets heb ik hieronder de verplaatsingen van deze 6 steenuilen tussen in totaal 9 territoria in beeld gebracht. Elke letter staat voor een territorium (nestkast) en de 6 pijlen duiden de verplaatsingen vanuit de geboorteterritoria naar de locaties waar de uilen zich hebben gevestigd, met vermelding van de hemelsbrede afstanden die zijn afgelegd. Zo zien we bijvoorbeeld dat een jonge uil afkomstig uit territorium C zich in territorium D heeft gevestigd, terwijl een jong uit D naar territorium E is vertrokken.
Het webcamterritorium bevindt zich overigens ook in dit gebied, grofweg halverwege de territoria G en H. Helaas hebben we geen van de webcamjongen uit 2018 teruggevangen.
Vers bloed
Naast dit doorschuiven binnen de buurt, weten ook steenuilen "van buiten" zich in een buurtje te vestigen. Zo kwam de vrouw die jaren geleden in het territorium van de webcamkast broedde van ruim 20 km verderop. Door zulke verplaatsingen is gegarandeerd dat ook in een buurt met allerlei familierelaties voldoende vers bloed in de populatie komt.
Foto header: André Eijkenaar
Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten.
Bezoek de website van STONE
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
