Even voorstellen: de visarend

Aanwezig: Van maart tot en met oktober waarneembaar (hoogste trefkans in april, mei, augustus en september)
Voedsel: Hoofdzakelijk (wit)vis, variërend tussen 150 gram tot 2 kilo
Aantal: Met name veel doortrekkers; het aantal doortrekkers betreft 120-160 (2012-2017). Het aantal broedparen (broedt in Nederland sinds 2016) betreft 4 (2022). Sinds 2016 zijn in Nederland 39 jongen uitgevlogen, waarvan 38 in de Biesbosch en 1 vanaf een nest op de Veluwe, waar sinds 2022 gebroed wordt
Broedtijd: april-september
Aantal eieren: gemiddeld 3 eieren (één broedsel)
Aantal legsels: 1
Broedduur: 34-43 dagen

Zoals de naam al verraadt, is de aanwezigheid van vis zeer belangrijk voor de visarend. Visrijke wateren in Nederland worden dan ook vaak als foerageergebied gebruikt bij de doortrekkers tussen Scandinavië en Afrika. Uitkijk- en rustplekken, in de vorm van (dode) bomen, maken de plek aantrekkelijker voor de visarend om er te broeden.

De visarend broedt langs heldere meren, plassen en langs sommige zeekusten, in moerassen, moerasbossen en aangrenzend naaldbos. Het voorkomen van (rustig water waar niet gevaren en gevist wordt) visrijk water met daarbij verschillende uitkijk- en rustposten in en rondom het water is belangrijk als broedgebied.

De visarend staat erom bekend zware grote nesten te maken van takken. Ze doen dat bij voorkeur op een plateau, in het buitenland zijn dit dennenbomen, rotskusten en andere soortgelijke structuren. Daarnaast maakt de visarend gebruik van menselijke structuren zoals bruggen, hoogspanningsmasten of kunstnesten. Het nest moet een groot oppervlak hebben zodat glibberige vissen makkelijk naar het nest gebracht kunnen worden en jonge visarenden ruimte hebben om vliegoefeningen te kunnen doen.

In Nederland heeft de visarend enkele verschillende broedlocaties gehad. In het Maasplassengebied (Limburg) maakten visarenden gebruik van een kunstnest dat zij zelf verstevigden met takken (hoewel er geen aanwijzing voor daadwerkelijk broeden was). In de Brabantse Biesbosch maakten ze gebruik van bomen en hoogspanningsmasten.

Het dieet van de visarenden in Nederland bestaat uitsluitend uit (wit)vis. In uiterste gevallen wordt er afgeweken van het dieet door kleine zoogdieren, vogels en amfibieën te eten. Vooral in het voorjaar trekken tal van grote schubvissen de natuurontwikkelingsgebieden in om te paaien. Brasems, karpers, windes en voornachtigen zijn dan in enorme aantallen aanwezig in wateren van natuurontwikkelingsgebieden en hier maakt de visarend dan ook gretig gebruik van. De visarend is niet specifiek als het gaat om zijn visprooien. Zodra de visarend een degelijke vis ziet, zal hij er zeker voor gaan. De prooien kunnen variëren van 150-300 gram tot wel 2 kilo, waarbij de visarend vocht uit zijn prooien haalt.

Om goed vissen te kunnen vangen, moet je een paar goede klauwen hebben. En die heeft de visarend zeker! Zijn klauwen zijn geheel aangepast aan zijn dieet. Zo kunnen visarenden de achterste teen draaien om daarbij meer grip te krijgen op hun prooi. Om het iets beter te visualiseren, kan je denken aan een klauw van een grijpmachine.

Broeden in de Biesbosch

De visarend heeft al enige ervaring in het ruige en robuuste natuurgebied de Biesbosch. Zo is een nest gemaakt in de vleugel van een 90 meter hoge hoogspanningsmast en in een aantal bomen. Het Beleef de Lente-paar heeft ervoor gekozen om in een boom hun nest te bouwen, dit is hun tweede nestlocatie. De eerste nestlocatie is helaas in het voorjaar van 2019 uit een boom gewaaid, maar al snel werd een nieuw nest gemaakt. Bij dit nieuw gemaakte nest is de camera in 2021 opgehangen, zodat alle prachtige momenten beleefd kunnen worden.

Een extra brede lens voor een extra breed nest

Met man en macht is in 2021 gewerkt om de camera op zijn plek te krijgen. Het nest ligt erg geïsoleerd en is slechts via een boot bereikbaar. De camera staat zo gepositioneerd dat het gehele nest duidelijk te zien is. Zo zullen we samen alle mooie en bijzondere momenten mee gaan maken: van het leggen van de eieren tot het geklungel van de jonge visarenden op het nest. In het vroege voorjaar van 2023 is de apparatuur schoongemaakt en klaar voor gebruik. Kijkt u ook mee?

Het volgen van de visarenden in de Biesbosch wordt mede mogelijk gemaakt door Ecoresult B.V. Lees hier meer over Ecoresult en de visarend