Van Gruwelmode tot Grutto (2)

Op onregelmatige basis publiceert Vogelbescherming podcasts onder de titel Van Gruwelmode tot Grutto over de geschiedenis van vogels beschermen in Nederland. Dat doen we samen met oudgedienden van Vogelbescherming. Vele jaren hebben deze medewerkers zich ingezet voor de vogels. Wat waren hun drijfveren, hoe kijken zij terug – en wat kunnen we daarvan leren? Want vogels beschermen blijft nog keihard nodig. Dit is de tweede aflevering.

In 1899 begon het. De maatschappelijk betrokken freule Cecile de Jong van Beek en Donk had samen met haar zus en haar moeder de Bond ter bestrijding eener gruwelmode opgericht. Zij waren verontwaardigd over het doden van vele, vele vogels om hun veren. Die kwamen dan terecht op dameshoedjes. Toen zij fuseerden met de Bond ter bestrijding van de vogelmoord was Vogelbescherming een feit, ruim 125 jaar geleden. Het eerste grote succes van Vogelbescherming kwam kort daarna. In Nederland werd een Vogelwet aangenomen. Alle inheemse vogels waren in een klap beschermd. Vele bedreigingen voor vogels heeft Vogelbescherming sinds haar oprichting weten te keren. Maar er kwamen altijd weer nieuwe bij.

Vooral de intensivering van de landbouw heeft gedurende vele decennia een zware tol getrokken op de Nederlandse vogelstand: weidevogels, akkervogels, ze zitten veelal zwaar in de min. Ook onze nationale vogel, de grutto, heeft er tot op de dag van vandaag zwaar onder te lijden.

Piet constateert een toegenomen liefde voor vogels kijken in Nederland. Als hobby heeft dat een grote vlucht genomen. Maar zijn oproep is, doe ook iets met je liefde, help mee met beschermen. Want dat is voor veel soorten hard nodig, juist ook in het landelijk gebied. Piet schetst de ontwikkelingen op het platteland: steeds goedkoper produceren met een kaalslag tot gevolg. Ook in de natuurgebieden is de diversiteit die hij in jeugd nog wel aantrof achteruit gegaan. Geen korhoenders, geen wulpen meer. Wel betonnen fietspaden en toeristische overstappunten.

Blij werd Piet toen de Europese Commissie Nederland in 2024 in gebreke stelde: toen werd glashelder dat Nederland z’n (internationale) afspraken gewoon niet nakomt als het gaat om het beschermen van weidevogels. En het is een stok achter de deur om het kabinet aan te sporen beter z’n best te doen. Hij ziet ook de funeste uitwerking van de gestegen grondprijzen in Nederland, daar verandering in aanbrengen is volgens hem cruciaal in het terugbrengen van natuur op het Nederlandse platteland. 

Luister hier naar de tweede aflevering van Van Gruwelmode tot Grutto met Piet Spoorenberg.

Van Gruwelmode tot Grutto is ook te beluisteren via Spotify en Apple Podcasts.

Redactie en interviews: Arjan Berben & Timo Roeke
Productie en advies: Gus Maussen
Opname: Bent Langerak
Eindmontage en sound design: Thomas van Remmerden
Tunes ingesproken door: Jeannine Valeriano
Logo: Donald Roos