Tusschenwater: het nieuwe steltkluten paradijs

Al jaren werkt Stichting Het Drentse Landschap in het Hunzedal aan het terugbrengen van een natuurlijk beekdal en een robuuste aaneengesloten natte verbinding voor planten en dieren. Dat heeft al 2300 hectare prachtige natuur opgeleverd. In 2019 was het Tusschenwater bij Zuidlaren het volgende puzzelstukje dat werd gelegd om het Hunzedal weer te verbinden met het Zuidlaardermeer.

Van buitenaf lijkt het gebied in eerste instantie nog op een doorsnee polder met sloten en grasland. Maar zodra je de dijk die het gebied omringt passeert, en zicht krijgt op de rietvelden, slikken en waterplassen, valt je mond open. Lepelaars, visdieven, watersnippen en talloze andere steltlopers, eenden, ganzen, zwanen, sterns en meeuwen waar je ook maar kijkt. Wat een vogelrijkdom! Ecoloog Bertil Zoer van Het Drentse Landschap beaamt het met een glimlach: ‘Ja, je kunt wel zeggen dat het Tusschenwater een nieuw El Dorado voor vogels en vogelaars is geworden. De aantallen vogels en de diversiteit aan soorten zijn indrukwekkend. Het gebied is vijf jaar geleden aangelegd met het idee dat er rijk moerasgebied zou ontstaan rondom de meanderende Hunze. Maar dat het zo snel ging… de explosie van vogelleven verraste iedereen. In de trektijd zit het hier tjokvol steltlopers, in de broedtijd broeden hier zeldzame vogelsoorten en eigenlijk kun je hier inmiddels het hele jaar door leuke vogels ontdekken.’

Bij Nederlandse vogelaars werd het Tusschenwater in 2023 wereldberoemd dankzij de vele broedende steltkluten. Niet een of twee paartjes streken er neer, maar er werden maar liefst 24 territoria geteld. Bertil Zoer: ‘Ja dat zijn echt heel bijzondere aantallen. Je weet dat de steltkluut een pioniervogel is en dat ze graag broeden in nieuw ontwikkelde wetlands. Maar 24 paartjes, dat was wel echt sensationeel. En dat was nog lang niet alles, want dankzij het dynamische peilbeheer dat we hanteren in het gebied, kregen we nog meer leuke broedvogels. We hadden de Drenthse primeur van broedende lepelaars met ook maar meteen 7 paar. We hadden ook 18 paar visdief, geflankeerd door 280 paar kokmeeuw. Zelfs 2 territoria van de kemphaan werden vastgesteld. En het hield niet op bij vogels, inmiddels zit er ook een beverburcht in het gebied en worden er regelmatig otters gezien.’

Via de omliggende dijk kun je een wandeling van vijf kilometer om het westelijk deel van het gebied maken en heb je goed zicht op de vogels. Het vogelspektakel in het Tusschenwater is op zijn hoogtepunt tijdens de voorjaarstrek. Zo’n beetje alle steltlopers die in Nederland doortrekken zijn er al gezien, met grote aantallen kemphaan, watersnip, grutto, kluut, bosruiter, tureluur, witgat, regenwulp, bonte strandloper, groenpootruiter, kleine plevier en bontbekplevier, maar ook de meer zeldzame soorten als zwarte ruiter, kanoet, krombekstrandloper en kleine strandloper. Bertil Zoer: ‘Ja, de lijst is lang. We hadden ook al zwarte ibissen en reuzensterns en regelmatig zijn er witwangsterns en zwarte sterns te zien. Maar je weet natuurlijk nooit of de pioniersoorten zullen blijven op de langere duur. En de ontwikkeling van het aangrenzende nieuwe natuurgebied Noordma gaat het Tusschenwater definitief met het Zuidlaardermeer verbinden. Dat betekent dat de waterhuishouding in het gebied weer helemaal anders kan zijn. Dus het verandert hier continu. Maar voorlopig zal het Tusschenwater nog wel een uitbundig vogelparadijs blijven en kunnen vogelliefhebbers en vogelfotografen hier hun hart ophalen.’

Ontdek nog veel meer prachtige vogelgebieden in eigen land én heel Europa via Birdingplaces.eu.