Stille vogels zijn in de rui

Bekijk een veer eens goed

Voor kinderen blijft het een soort goocheltruc: van een veer die je van punt tot schacht volledig uit de plooi strijkt, kun je weer een perfecte veer maken door de andere kant op te strijken. dat is ook precies wat een vogel doet. Met een beetje olie uit een speciale klier als onderhoudsmiddel, strijkt een vogel een verfomfaaide veer perfect in vorm. Belangrijk om te vliegen en als isolatie.

Maar het houdt een keer op. Een veer is een verbruiks-item. Je vindt natuurlijk vaker veren. Maar in de periode dat vogels hun veren ruien, kan je goed zien hoe zo’n veer slijt in het dagelijks leven van een vogel. Let bij de eerstvolgende veer die u opraapt op de randen, en vooral de vleugelpunt. Vaak is die flink versleten.

Keratine, het eiwit waaruit veren zijn opgebouwd, kennen we van onze nagels. Het grootste voordeel van keratine is dat het gemakkelijk aan te maken is. Slijtage is weliswaar een probleem, maar de vervangbaarheid van veren is groot. Anders dan nagels, groeit een veer echter niet voortdurend aan. Donkere veren, waarin het pigment melanine aanwezig is, blijken overigens wat minder slijtagegevoelig te zijn dan lichte veren, waarin melanine ontbreekt.

Rui maant tot stilte

De meeste zangvogels ruien na het broedseizoen hun veren; de oude, versleten plunje wordt verruild voor nieuwe veren. Tijdens dat proces zijn vogels dus ook kwetsbaar. Zingen is dan niet alleen onverstandig, maar ook onnodig: met jongen die zelfstandig rondvliegen is het niet langer zinvol een territorium te hebben. En omdat zingen de manier is van vogels om hun territorium te markeren, zoals een hond tegen bomen en paaltjes plast, is die zang nu niet meer zinvol. Toch kunnen sommige individuen het niet laten. Het hoe en waarom daarvan wordt nog niet goed begrepen.

Niet allemaal tegelijk

Niet alle vogels ruien op dit moment. En ze ruien ook niet alle veren tegelijk. Eenden begonnen al eerder (mannetjes wilde eend lijken tijdens de rui op de vrouwtjes, maar worden door hun gele snavel verraden). Let bij overvliegende vogels eens op gaten die in de vleugels of staart zichtbaar zijn: de veren die daar horen te zitten, worden vervangen.