Ottershagen: grutto-bolwerk in Twente

Waar de beekdalen van de Hollandsegraven, Springendalsebeek en de Dinkel samenkomen, ten noordoosten van Ootmarsum, niet zo ver van de Duitse grens, ligt het natuurgebied Beneden Dinkeldal. In het hart daarvan vind je het 85 hectare grote, natte en laaggelegen weidevogelgebied Ottershagen van Natuurmonumenten.

In het voorjaar trekken de natte weilanden, kruidenrijke graslanden en ondiepe plassen van Ottershagen talloze weidevogels als kievit, tureluur, scholekster, gele kwikstaart, graspieper en slobeend aan. Ook de watersnip en veldleeuwerik laten zich hier zien.  

Maar het meest in het oog springen toch wel de grutto’s. Robert Westerhof van Vogelwerkgroep Heemhuis Ootmarsum telt al jaren de weidevogels in Ottershagen: “In Twente vind je nauwelijks grutto’s, dus we koesteren de 20 broedparen die we hier hebben. Helaas was 2024 door de kou en nattigheid een belabberd jaar en kwamen er hooguit drie kuikens groot, maar we hopen natuurlijk dat dit jaar beter zal zijn. Want het blijft toch een prachtige vogel om naar te kijken.” 

Natuurmonumenten doet er samen met lokale boeren alles aan om de omstandigheden voor de weidevogels zo optimaal mogelijk te maken. Een elektrische waterpomp pompt in het voorjaar water op de graslanden om een ‘plasdras-situatie’ te creëren. Er zijn eilandjes aangelegd tussen de ondiepe plassen waar de vogels kunnen broeden. Om de vos en andere predatoren uit het gebied te houden, staat er een stroomraster rondom het terrein. De boeren maaien zo laat mogelijk. Lang gras met kruiden blijft staan en vroeg in het jaar komt ruwe stalmest op het land, zodat de jonge weidevogels genoeg insecten kunnen vinden. Zo is er een waar walhalla voor weidevogels gecreëerd.

Vanaf het ernaast gelegen zandpad is Ottershagen moeilijk te overzien, maar daar is iets op gevonden. Een oude paardenstal werd verbouwd tot een fraaie vogelkijkhut. Robert Westerhof: “Je staat op een verhoogd plateau, waardoor je een geweldig uitzicht hebt op het weidevogelgebied. Ik kan hier met mijn telescoop uren staan te kijken. Vooral in april en mei is het fantastisch met al die rondvliegende en baltsende weidevogels. Ook in juni is het nog heel leuk als de weidevogels jongen hebben. In juli en augustus loopt de activiteit drastisch terug en is er soms nog maar weinig te zien. Dus zorg dat je hier bent in het voorjaar.”

Weidevogels broeden in Ottershagen dus in behoorlijke dichtheden. Maar er is nog veel meer te zien. Robert Westerhof: “De ondiepe plassen trekken in april veel trekkende steltlopers aan zoals bosruiter, witgat, oeverloper, kleine plevier, groenpootruiter, kemphaan en ook de zeldzamere soorten als zwarte ruiter, lepelaar, kanoet, kleine strandloper en Temmincks strandloper. Er zijn in de trektijd ook elk jaar wel paapjes en tapuiten te zien. En de pijlstaart en zomertaling komen regelmatig langs.” 

“Leuke broedvogels zijn de bergeend, krakeend, slobeend, gele kwikstaart, bosrietzanger en roodborsttapuit en aan de bosrand kun je vaak de wielewaal horen roepen. Nog een apart verhaal zijn de wulpen. Die broeden niet in de kern van Ottershagen, maar ze gebruiken het wel als rust- of slaapplek. In maart en april zitten er soms meer dan 40 exemplaren in het veld. Maar onze meest spectaculaire zeldzame broedvogel was toch wel de grauwe kiekendief die hier in 2020 met succes drie jongen grootbracht. Ik hoop dat die nog eens terugkeert. Maar ik hoop vooral dat de grutto’s in 2025 weer eens een goed broedjaar hebben.” 

Ontdek nog veel meer prachtige vogelgebieden in eigen land én heel Europa via Birdingplaces.eu.