Geplaatst op 14 januari 2025
Lood is begrijpelijk een populair metaal. Het heeft een hoog soortelijk gewicht, is een goede geleider, laat zich gemakkelijk bewerken én is erg goedkoop. Helaas komt het ook vooral in de vorm van hagelkorrels in munitie en als visloodjes in ons milieu terecht en is dan bijvoorbeeld ontzettend giftig voor vogels. Ieder jaar komt 44.000 ton lood in het Europese milieu, zoals via hagelkorrels, zogenaamde pellets, en verdwenen visloodjes. Een immense hoeveelheid lood die geniepig maar onmiskenbaar een zeer schadelijke invloed heeft op het milieu, onze leefwereld, én op onze eigen gezondheid.
Loodhagel wordt voornamelijk gebruikt om op watervogels en wild te jagen. De honderden loodkogeltjes in één enkel patroon belanden echter grotendeels in de omgeving. Ook loden kogels spatten uiteen als ze hun doel raken. De loden deeltjes worden dan vaak door vogels gegeten.
Vogels hebben geen tanden en moeten daarom hun voedsel op een andere manier vermalen. Veel (plantenetende) watervogels doen dit door kleine steentjes in te slikken en daarmee het eten te vermalen. Alleen zo kunnen ze hard voedsel in de spiermaag afbreken. Vogels zien het verschil tussen loodkogeltjes en gruis natuurlijk niet. Loodvergiftiging ligt dus op de loer. Maar ook andere soorten lopen gevaar, zoals roofdieren, aaseters en onze eigen huisdieren. Zij eten vergiftigde prooidieren en lopen zo kans op ‘secundaire vergiftiging’.
Laten we bovendien onszelf niet vergeten. Via de hageldeeltjes in wild en gevogelte komt lood ook in onze eigen bloedbaan terecht en kan zo voor loodvergiftiging zorgen. Dat is met name gevaarlijk voor de ruim een miljoen kinderen in de EU die regelmatig wild eten.
Er zijn genoeg andere, niet-giftige materialen die veilig zijn voor mensen, dieren en het milieu, waarbij we de dodelijke aspecten van jacht en visserij maar even buiten beschouwing laten. Er bestaat loodvrije munitie, zoals stalen of koperen schoten en kogels. Voor de visserij zijn gewichten van wolfraam een prima alternatief.
In Nederland hebben we loodhoudende hagelpatronen overigens al in 1993 verboden en doen sportvissers hun best om samen met overheden het loodgebruik terug te dringen.
Een eerste succes in de EU werd geboekt op 15 februari 2023 toen het in de 27 EU-landen, alsmede IJsland, Liechtenstein en Noorwegen, officieel verboden werd loodhagel te gebruiken in wetlands. Het verbod was goed nieuws voor vogels in wetlands en moerassen, maar nog niet in andere (waterrijke) natuurgebieden. Dat gaat ook Nederland aan, omdat trekvogels allerlei Europese landen aandoen.
Meld je dus aan voor een niet-giftige toekomst. Samen kunnen we van Europa een veiligere en gezondere plek maken voor mens en natuur. Teken nu de petitie op Ban Lead Now en sluit je aan bij onze oproep om een halt toe te roepen aan loodvergiftiging in de gehele EU. Loodmunitie en visgewichten mogen niet langer een risico vormen voor vogels, mens en milieu.
Wereldwijd wordt de natuur in hoog tempo vernietigd. Om dat te stoppen zijn er in alle landen sterke natuurorganisaties nodig. Vogelbescherming draagt daaraan bij als Partner van BirdLife International en ondersteunt een aantal partners bij hun ontwikkeling.
Vogels zijn er overal en altijd: alledaags en fascinerend, spannend en ontroerend tegelijk. Wij kunnen ons een wereld zonder vogels niet voorstellen. Help mee vogels beschermen en ontvang ook nog eens ons magazine Vogels.