Burgerboerderij De Patrijs officieel van start

Het initiatief van de burgerboerderij komt onder andere van Joanne Malotaux, van huis uit ecoloog. Zij wil laten zien dat boeren en natuur goed samen kan gaan. Vanuit die gedachte ontsproot het idee om de gangbare melkveehouderij bij het Gelderse Laren, inclusief de 70 koeien, over te nemen en om te vormen tot een gemengd, natuurinclusief bedrijf. Dat betekent dat de nieuwe eigenaars naast de melkkoeien ook varkens en kippen willen houden, akkerbouw willen bedrijven en bijvoorbeeld fruit- en notenbomen  planten.

Bij Burgerboerderij De Patrijs betaal je een eerlijke prijs en is de weg van producent naar consument kort. Ook staat de aanpak garant voor een gezonde bodem, gesloten kringlopen en een innovatief verdienmodel. Een prachtig concept natuurlijk. Zeker met het oog op de toekomst, waar een omslag naar kringlooplandbouw onontkoombaar is voor agrarische ondernemers. Helaas vonden veel financiers het een te gewaagd concept. Er was meer nodig dan alleen de bank om het plan van de grond te krijgen. Blijkbaar vonden banken het niet gewaagd om te investeren in stikstofuitstoters, terwijl de rechtszaak over het Programma Aanpak Stikstof nota bene al liep.

Om de laatste 500.000 euro rond te krijgen, startte er in 2021 daarom een crowdfundingsactie. Ook Vogelbescherming deed een behoorlijke investering en riep mensen op om een of meer van de 500 deelcertificaten van 1000 euro te kopen. Uiteindelijk is er zelfs meer dan 1.000.000 opgehaald. Vorig jaar 500.000 en dit jaar nóg eens 500.000 euro, toen een financier zich terugtrok. De crowdfunding liep dus als een trein en dankzij het succes van die actie, mogen zich nu honderden mensen een beetje mede-eigenaar noemen.

Vanuit hun ecologische achtergrond kennen de initiatiefnemers de invloed van de landbouw op de natuur. Zij willen het helemaal anders doen en zo een voorbeeld zijn voor de landbouwtransitie naar een meer natuurlijke manier van werken. Geen uitgeputte landbouwgrond, maar een vitale bodem. Volgens Joanne is het stoppen met het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen daarvoor de basis. Ook het gebruik van Zuid-Amerikaanse soja is volgens haar niet duurzaam. De teelt van soja gaat ten koste van savanne en regenwoud. Vervolgens wordt de soja hier als veevoer gebruikt en wordt veel vlees en zuivel geëxporteerd. En dat draagt bij aan het stikstofprobleem.

Dat de nieuwe eigenaars er geen gras over laten groeien is duidelijk; nu al zijn de eerste kruiden ingezaaid. Kruidenrijke graslanden zijn gunstig voor insecten en zo dus ook voor vogels. Op andere percelen gaat De Patrijs op zo natuurlijk mogelijke wijze aan de slag met het telen van granen en peulvruchten voor mens én dier. Niet in de laatste plaats omdat plantaardige bronnen van eiwit steeds gewilder worden. Plantaardig eten van eigen land dus.

En ook de rest van het landschap gaat op de schop. Zo wil De Patrijs heggen, hagen en houtwallen terugbrengen in het landschap. Mooie schuilplaatsen voor vogelsoorten als ringmussen, maar ook voor zoogdieren. In het landschapsplan volgen de komende jaren ook nog bomen, poelen en natuurrijke akkerranden.

De Patrijs is een burgerboerderij. Dat betekent dat iedereen zich kan verbinden door lid te worden van de Burgerboerderij of deel te nemen aan de coöperatie. En als lid kun je nu al terecht voor onder meer zuivel, kaas, vlees, groenten en fruit in de onbemande verslokalen in Eefde, Vorden, Zutphen en Lochem. En binnenkort natuurlijk ook op de burgerboerderij in Laren zelf. Vanaf het voorjaar 2023 nemen de makers bovendien een splinternieuwe zuivel- en kaasmakerij in gebruik.

Joanne: “Tot nu toe kopen we melk in bij een boer uit de buurt, waar we zuivel en kaas van maken die we in de verslokalen verkopen. Vanaf het voorjaar gaan we dus eigen melk verwerken tot zuivel. In eerste instantie produceren de koeien nog wel meer melk dan wij kunnen afzetten, maar we hopen dat de afzet snel stijgt. We vullen onze eigen zuivel, kaas en vlees in de verslokalen dus aan met groente, fruit, granen, etc van boeren uit de buurt. Op termijn willen we een deel van die producten ook zelf gaan produceren, maar in eerste instantie ligt de focus op de zuivel.” 

Het traject is zeker niet gemakkelijk geweest. Maar De Patrijs heeft álles op alles gezet om ervoor te zorgen dat het ging lukken. Joanne: “Het is een opluchting dat het eindelijk gelukt is, hoewel het nog wel even duurde voordat het besef echt ingedaald was!” Maar dankzij een mengsel van doorzettingsvermogen en ’koppigheid’ werd uiteindelijk dit prachtige resultaat bereikt.