Geplaatst op 7 oktober 2020
Het mag intussen overal bekend zijn; we putten de planeet uit. Natuur en (kansarme) mensen zijn de dupe. Rond de eeuwwisseling hadden de grote uitdagingen in de wereld (armoede en ongelijkheid, het uitsterven van soorten, de teloorgang van de natuur) flink aangepakt moeten zijn. Dat is destijds vastgelegd in ‘milleniumdoelen’. Toen die van geen kanten gehaald werden, gaven de wereldleiders elkaar wat meer tijd, een extra decennium om de trend te keren.
Ook dat werd een fiasco. De klimaatcrisis kreeg wel meer prioriteit, maar nu we met COVID-19-worden geconfronteerd, dreigen de problemen van natuur en biodiversiteit weer verder naar de achtergrond te verdwijnen. Ondanks de beloftes van regeringsleiders.
BirdLife International - de koepelorganisatie waartoe ook Vogelbescherming behoort - analyseerde hoe het gaat met de vogels op onze planeet aan de hand van doelstellingen uit 2000 op het gebied van biodiversiteit. Dat maakt eens te meer duidelijk hoe beroerd de situatie is.
Manon Tentij, hoofd van de afdeling Bescherming van Vogelbescherming: “Vogels zijn, wereldwijd, de best onderzochte groep van soorten. Daarmee zijn ze een goede graadmeter voor de toestand van de natuur. En die is, ondanks plaatselijke successen, zorgelijker dan ooit: steeds meer soorten zijn met uitsterven bedreigd, 1 op de 8 zelfs! Ook in Nederland. Zo hebben wij internationaal een flinke verantwoordelijkheid voor weidevogels, maar daar gaat het al ruim een halve eeuw erg slecht mee.”
“Ook juist algemene soorten, zoals de spreeuw en de huismus, staan onder druk. Het is de grimmige realiteit dat de mens zelf de oorzaak is van het massaal uitsterven van dieren. En dat terwijl natuur - los van de waarde die natuur op zich zelf heeft -, óók onze eigen fysieke en mentale gezondheid versterkt en ook nog goed is voor de economie. Natuur is onze bondgenoot.”
Zijn er dan geen lichtpuntjes? Gelukkig wel, vertelt Tentij: “Natuurbescherming heeft zin. Zo helpen vogels wereldwijd mensen bewust te maken van de biodiversiteitscrisis. En meer dan dat, vogels bieden een sleutel tot tal van veranderingen en acties. Als gevolg van de acties van natuurbeschermers is het uitsterven van 18 vogelsoorten afgewend, en is de snelheid waarmee vogelsoorten uitsterven met 40% vertraagd ten opzichte van de wereld zónder natuurbescherming. Dat is een grote streep onder het belang van natuurbescherming en van organisaties, zoals Vogelbescherming, BirdLife en vele andere, die zich hiervoor inzetten.”
Het BirdLife rapport, in het Engels beschikbaar, is zeer toegankelijk geschreven voor een wetenschappelijke publicatie en is rijkelijk voorzien van infographics en biedt voorbeelden van successen en uitdagingen.