Karst Breeuwsma

De boerderij van Karst Breeuwsma ligt tussen Akkrum en Aldeboarn. Zijn pake en beppe streken in 1957 neer in dit gebied. Na de ruilverkaveling van 1975 betrok de familie de boerderij waar Karst nu, samen met zijn vrouw Danielle en hun twee zonen Lieuwe (8) en Drys (7), woont. Zijn ouders zijn naar de bungalow even verderop verhuisd. Hetzelfde huis waar eerder zijn grootouders woonden.

Het familiebedrijf is altijd in ontwikkeling geweest. Karst: “Mijn vader ging nog voor meer, meer en meer. Maar uiteindelijk liepen we daarmee toch tegen een grens op. Toen ik in het bedrijf kwam, heb ik nagedacht over wat voor een boer ik wil zijn. Ik ontwikkelde het bedrijf terug naar ‘normaal’ en beweeg mee met de natuur. Melk blijft uiteraard de corebusiness en ik streef daarbij naar een optimale opbrengst. Maar wel met een focus op duurzaamheid. Ik voel me als boer ook verantwoordelijk voor het behoud van weidevogels. Toen ik in de maatschap stapte, zaten er nog maar een paar broedparen. Daar wilde ik iets aan veranderen.”

Op de gangbare weide voelen weidevogels zich niet thuis, besefte Karst. Hij richtte daarom vijftien hectare van zijn grasland helemaal in voor de vogels. In het voorjaar zet hij de greppels daar vol water, zodat er een plasdras ontstaat. Een magneet voor de vogels, want na drie jaar telde hij al 55 broedparen. De kruidenstroken, optimale bemesting en uitgestelde maaidata helpen ook. Karst: “Zo hebben we de opgaande lijn weten te bestendigen. Niet alle jaren zijn even goed. Ook wij hebben last van predatie, met name van de steenmarter. Maar de aantallen broedparen van onder andere grutto, kievit en tureluur blijven groeien.”

Toen Karst begon met weidevogelbeheer, ontving hij geen subsidie omdat de focus van deze subsidie op plekken ligt waar bestaande populaties versterkt kunnen worden. Die bestaande populatie was in zijn gebied aanvankelijk te klein. Dat was voor Karst geen reden er mee te stoppen. Karst: “Omdat ik mijn eigen keuzes kon maken, heb ik jarenlang mozaïekbeheer toegepast. In het grasland waar de vogels zitten, maaiden we stroken. Juist daar vonden de kuikens voldoende voedsel, dichtbij het hogere gras waar ze konden schuilen bij gevaar. Nu ik wel een subsidie ontvang, mag ik niet maaien tot 15 juni. Geen stroken meer dus. Dat vind ik wel jammer, want ik denk dat mijn aanpak effectiever was. Tussen het zware, lange gras is het moeilijker zoeken naar insecten. Ik houd daarom het omliggende grasland kort in de hoop dat de kuikens daar een plek vinden om te foerageren.”

Karst denkt dat hij in de toekomst misschien wel overstapt op biologisch, maar voor nu is dat nog een brug te ver. Vooral de focus op bodemgezondheid spreekt hem aan. Zijn bedrijf ligt op zware zeeklei en een cursus bodemvruchtbaarheid veranderde zijn inzichten. “Gangbaar graslandbeheer en de moderne manier van bemesten zijn gericht op de korte termijnproductie, maar schadelijk voor de toekomst. Mijn visie is dat een gezonde bodem gezond voer oplevert én gezonde koeien. In 2012 hebben we een nieuwe potstal gebouwd van 500 vierkante meter. Die levert jaarlijks 500 ton vaste mest. Daarmee bemest ik het land van de weidevogels en verbeter ik de bodemvruchtbaarheid van mijn andere percelen. Zo helpt de natuur mij een optimaal resultaat te behalen.”