Grote barmsijs
Mealy Redpoll, Acanthis flammea - Vinken (Fringillidae)
De grote barmsijs overwintert jaarlijks in Nederland vanuit Scandinavië. Ze zijn te vinden in berken en elzen in groepjes, hangend aan dunne twijgjes om van de zaden te eten. Door hun actieve gedrag valt het niet mee om deze vogels goed in de kijker te krijgen. In sommige jaren kan de soort een invasieachtig voorkomen vertonen door een combinatie van hoog broedsucces en voedselschaarste in hun reguliere overwinteringsgebied.
Snel naar informatie over:
Herkenning
De grote barmsijs is grijzig met een lichte vleugelstreep en een zwarte bef. Lijkt sterk op kleine barmsijs maar is bleker en grijzer. De onderdelen zijn net als bij kleine barmsijs donker gestreept, maar op een lichtere ondergrond. Het voorhoofd is rood en bij de mannetjes wordt de borst rood-roze in de broedperiode. Het kleed is vrij variabel, zo kan de borst zwaar gestreept zijn maar ook bijna geheel wit. Vleugelstrepen witter dan bij kleine barmsijs.
Geluid
Een nagenoeg zelfde geluid als kleine barmsijs, knetterend "tret-tret-tret" is wat het meest gehoord wordt, afgewisseld met een nasaal, groenlingachtig "tjuuuhj". Zang bestaat uit droge rollers en metaalachtige roepjes gelijkend op normale roep.
12,5-14 cm
Leefwijze
Broeden
Broedt vanaf eind april-augustus in het noorden van het broedgebied vaak één legsel uit, zuidelijker soms twee. Is geen Nederlandse broedvogel. Broedduur 11-12 dagen. Het nest wordt gebouwd door het vrouwtje, het mannetje helpt het nestmateriaal verzamelen. Het bestaat uit twijgjes en allerhande plantaardig materiaal, maar ook veren en haar en bevindt zich in bomen en struiken tot zo'n 5 meter hoogte, vaak dicht bij de stam. Broeden in Noord-Scandinavië en Rusland vaak in de buurt van kramsvogels. De jongen zijn vliegvlug na 9-14 dagen, net als bij de kleine barmsijs. Ze verlaten soms het nest voor ze kunnen vliegen. Na 26 dagen zijn de jongen volledig zelfstandig. Het vrouwtje voert de jongen, soms geholpen door het mannetje.
Leefgebied
Broedt in berkenbos en jonge naaldbomen. In Nederland vaak te vinden in berken, elzen en lariks.
Voedsel
Kleine zaden, vooral van berk, els, en lariks, ook insecten. Foerageert vaak op een typische manier, ondersteboven hangend aan elzenproppen, maar kan ook in grote groepen op de grond foerageren.
Vogeltrek
Trekt 's winters naar zuidelijker streken (midden Europa incl. Nederland); aantal wisselt sterk per winter. Soms grote invasies, die in november beginnen. Dagtrekker; aantallen kunnen gestuwd worden aan de kust.
Cursus Vogels in Nederland
Verspreiding en aantal
doortrekker en wintergast in vrij klein aantal
Er zijn geen langetermijntrends van de grote barmsijs bekend, maar de aantallen verschillen van jaar tot jaar, afhankelijk van het aanbod van berkenzaad. In sommige topjaren kan de populatie in bepaalde gebieden wel vertienvoudigen.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Bron: sovon.nl
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Net als kleine barmsijs in elzen, berken en lariksen, maar nagenoeg alleen 's winters.
In Europa
Noorwegen, Noord- en Centraal-Zweden, Finland en Noord-Rusland.
Meer informatie
Bescherming
Op wereldniveau geldt de grote barmsijs niet als bedreigd. De Europese trend is niet helemaal duidelijk.
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De grote barmsijs is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn grote barmsijzen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de grote barmsijs wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate als wintergast in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal