Kerkuilen zijn gezegend met bijzondere eigenschappen. Allemaal zeer nodig om hun prooien te kunnen vangen.
André Eijkenaar het oor van een kerkuil
De kerkuilenfamilie telt 35 ondersoorten. Ze komen in een groot deel van de wereld voor. In Nederland zijn twee ondersoorten waar te nemen. De donkere vorm, die zeer algemeen is, en de lichtere vorm.
Het lichaam van de kerkuil is smal en bedekt met lichte veren en weegt 300 tot 400 gram. De brede vleugels hebben een spanwijdte van bijna een meter. Opvallend zijn de ronde kop met de grote, donkere ogen, die onbeweeglijk in de oogkas zitten. De kerkuil moet zijn kop draaien als hij in een andere richting wil kijken. Terwijl het lichaam roerloos op zijn plaatst blijft, kan de uil de kop, zowel links als rechts, 270 graden draaien.
Geruisloos vliegen
De kerkuil leeft voornamelijk 's nachts. Hij vertrouwt dus veel op zijn z'n zintuigen. De oren van de kerkuilen zitten aan de zijkant van z'n kop en zijn verhoudingsgewijs groot, wat logisch is als je 's nachts moet jagen. Ze zitten ook iets verschoven van elkaar, waardoor de kerkuil in het donker op gehoor akelig precies de plek van zijn prooi weet. Kerkuilen kunnen nooit doof worden, want in tegenstelling tot de mens worden de haarcellen in het slakkenhuis vervangen door geheel nieuwe haartjes. Daardoor blijft het gehoor optimaal. Een geweldige aanpassing .
Een deel van het gezichtsveld ziet de kerkuil met beide ogen, waardoor hij de afstand tot zijn prooien goed kan inschatten. De kerkuil heeft ook grote pupillen en ziet wel drie keer zoveel als de mens. De pupillen van uilen zijn overdag heel klein zijn en ’s nachts staan ze volledig open. Een beschermend doorschijnend knipvlies doet dienst als een soort zonnebril.
Zelfs met deze uitstekend toegesneden 'uitrusting' zou de kerkuil nog niet in staat zijn om de waakzame en snelle prooidieren te grijpen. Ook een geruisloze vlucht is van groot belang. Door de bijzondere structuur van de veren en de grote vleugels kunnen kerkuilen langzaam en geruisloos vliegend de bodem afzoeken. Het zijn deze eigenschappen die de kerkuilen de heersers van de duisternis maken. Het zijn nachtvogels bij uitstek: indrukwekkend en fascinerend.
Blogger stelt zich voor
Bent u ook zo nieuwsgierig waarom Pieter de kerkuil een geweldige vogel vindt om voor te bloggen? Lees volgende week zijn eerste blog.
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
