Eindelijk is het dan zover: na 32 dagen is het eerste kerkuilskuiken geboren. Dit is netjes volgens het boekje. Gemiddeld is de broedperiode 28-30 dagen. Met ongeveer dezelfde tussenpozen als de eieren gelegd zijn, komen ze uit. We kunnen de komende dagen waarschijnlijk meer kuikens tegemoet zien.
Foto André Eijkenaar
Hard werken voordat het eerste jong geboren is
Eén tot drie dagen voor het uitkomen van het eerste ei, produceert het jong reeds piepende geluidjes. Vrouw kerkuil gedraagt zich onrustig en reageert onmiddellijk door een ‘klokkend’ geluid te laten horen. Het is de roep van het aanbieden van voedsel aan het jong.
Na een aantal uren hard werken van het jong verschijnt een klein gaatje in de eischaal. Het kan nog wel uren duren voordat het jong uit het ei kruipt. Soms helpt vrouw kerkuil het jonge uilskuiken door stukjes eischaal te verwijderen of door de taaie eivliezen door te bijten. Ook gebruikt ze héél voorzichtig haar poot daarbij. De resten van de eischaal worden naast het nest neergelegd, platgetrapt en/of deels opgegeten
Hulpeloos geboren
Een jonge kerkuil wordt hulpeloos en vrij kaal geboren. Ze wegen dan ongeveer 13-15 gram. Het eerste geluid dat het jong laat horen, is het tsjirpen. Dit is een rinkelend geluid gecombineerd met piepende en krassende kreetjes. Al op de eerste levensdag laat het jong een zacht sissend geblaas horen. Ik ben benieuwd of de kijkers dit waarnemen. Zie clip eerste kuiken.
Eerste week
Op de eerste levensdag zijn de eerste donsveertjes al duidelijk zichtbaar, maar het donskleed is lang nog niet volledig. Om warmte verlies tegen te gaan, schuilt het jong tussen de eieren. Verder wordt het warm gehouden door vrouw kerkuil.
De kleur van de huid van het kuiken is geelrood. De buik is bolvormig en helemaal kaal. De ogen zijn gesloten en op de snavel is een gedeeltelijk versleten ei-tand aanwezig. Bij het voeren van het jong laat vrouw kerkuil een klokkend geluid horen, buigt vervolgens over het jong en houdt het jong een klein stukje muis voor. Het jong is dan slechts enkele seconden in staat de kop op te richten om het voedsel van vrouw kerkuil aan te nemen.
In het donker zijn de geluiden tussen het vrouwtje en haar jongen van groot belang, evenals de lichamelijke contacten. Het klokken gaat ’s nachts en overdag eindeloos door totdat de jongen niet meer reageren: de buikjes zitten vol.
Taakverdeling tussen man en vrouw
De kerkuilen hebben een strikte taakverdeling: vrouw kerkuil broedt en man kerkuil moet ervoor zorgen dat er voldoende brood (muis) op de plank is. Er zijn hopelijk in de loop van de week aardig wat hongerige maagjes te vullen. Vooralsnog gaan we genieten van deze mooie beelden.
Foto André Eijkenaar
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
