Nou, dat klopt niet helemaal. Ach, er zullen vast vogels zijn die dan een ei leggen, vogels die net terug zijn uit Afrika bijvoorbeeld. En vogels die al een eerste legsel groot hebben gebracht, en aan het tweede beginnen.
Een merel man staat op de uitkijk.
Vroegelingen en laatkomers
Bosuil, roek, aalscholver, boomkruiper, kruisbek. Zomaar wat vogelsoorten die echt lekker vroeg beginnen met het broedseizoen. Tussen eind januari en eind maart kunnen deze soorten al op de eieren zitten. Vergelijk dat eens met de gierzwaluw, bosrietzanger en spotvogel, die allemaal ergens in mei op de eieren zitten. Dat moet dan allemaal snel-snel, want vanaf eind juli en in augustus trekt de hoofdmoot alweer richting Afrika.
Broedseizoen merel
Maar goed, ik zou het over de merel hebben. Hadden jullie het clipje gezien waarop je man en vrouw merel ziet paren en er ook nog een jong tussendoor hupt? Eigenlijk vat dit zo’n beetje het hele broedseizoen van de merel samen.
Op enig moment heeft een paartje merels een territorium en een nest. Dan worden er 4 tot 5 eieren gelegd die 11 tot 15 dagen bebroed worden. De jongen in het nest worden 12 tot 15 dagen gevoerd en dan huppen ze het nest uit. De merel man doet dan nog 2 tot 3 weken voedsel zoeken voor de uitgevlogen jongen, terwijl hij (zoals te zien was in het filmpje) ook alweer met het vrouwtje paart zodat zij vast weer eieren legt en op het nest gaat zitten. Bedenk je even, de merel man helpt dus nog het kroost uit het eerste nest met voeren terwijl het kroost van het tweede nest ook alweer voer nodig heeft. Die arme vent heeft het er maar druk mee.
Wat leuk is aan het vijverfilmpje, is dat je duidelijk kunt zien dat het jong een hele korte staart heeft. Dat betekent dat ie nog maar net uit het nest is en ook uit de buurt uit het nest is gekomen. Jonge vogels met een middellange staart kunnen vaak ook al vliegen en komen doorgaans van wat verder weg.
Overleving
De sterfte onder jonge merels is vrij hoog, zoals met bijna alle vogelsoorten. Aan de ene kant is dat niet erg. Een vogel legt nou eenmaal veel eieren en broedt meerdere keren, dat is deels om die klap op te vangen. Stel je voor dat alle merels overleefden, dat zou ook zeker niet goed zijn. Er is een balans in de natuur. Onder de juiste omstandigheden overleven er voldoende dieren, ondanks tegenslagen. Er zijn omstandigheden die roet in het eten kunnen gooien.
Bijvoorbeeld het weer. Een nat en koud voorjaar geeft weinig insecten en dus weinig voer en dus een lagere overleving. Eén slecht voorjaar is niet zo’n ramp, maar drie jaar achtereen kan dat wel zijn. Ook een ziekte zoals Usutu kan voor een afname zorgen, hoewel zoiets meestal zichzelf weer hersteld. Er komen vanzelf merels die resistent zijn tegen het virus en dan groeit de populatie weer.
Er zijn natuurlijk ook predatoren die wel een merel lusten. Men denkt vaak meteen aan de ekster, maar de ransuil is ook een notoire vogel-eter. Alleen zie je dat nooit, want die jaagt op vogels wanneer iedereen al naar bed is. En waar een ransuil of ekster jaagt omdat ze honger hebben, jaagt een kat vaak uit instinct. En omdat er thuis een goed gevuld etensbakje staat, zit er doorgaans geen stop-knop op dat instinct. Daarom kunnen katten nogal een impact hebben, vooral op de merels in de stad.
Wil je wat meer informatie (onderbouwd met literatuur) lezen over predatie en merels, kijk dan eens op deze pagina.
Nestbouw
Wist je dat een merel het nest soms best hoog in de boom kan maken, maar het gemiddeld maar op 1 tot 3 meter hoog zit? Er zijn zelfs grondnesten bekend, vaak verscholen tussen de brandnetels. Het vrouwtje bouwt het nest en dat doet ze met behulp van strootjes, bladeren en mos. De binnenste kom wordt met modder gepleisterd en vervolgens met gras tot een huiselijk kommetje vervolmaakt.
Vooral in de stad kunnen merels heel kort op elkaar zitten, de territoria zijn daar klein. Ook beginnen merels in de stad vroeger te broeden, en ook zingen ze vroeger op de dag. Dat laatste komt omdat er in de stad veel lawaai is van verkeer. Merels passen zich aan door eerder actief te zijn en zo de spits te omzeilen.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
