Wat gebeurt er in dat ei?

Maartje Eijlander | donderdag 6 april 2023 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 478x

Met smart kijken we met zijn allen uit naar het moment dat de Pykjes in de Alde Feanen uit hun ei zullen kruipen. Met een incubatietijd van tussen de 35 en 42 dagen zal dat niet zo heel lang meer duren - ongeveer een week, misschien iets langer. Maar wat gebeurt er eigenlijk allemaal in zo’n ei?

Ontwikkeling van een vogel embryo* (Illustratie door William Sillin, getekend naar werk van Frank Lillie).

Hoewel er weinig informatie te vinden is over hoe dat er nou precies aan toe gaat in een ei van de Zeearend (Haliaeetus albicilla), neem ik jullie graag mee in dit proces aan de hand van wat we weten over de Amerikaanse Zeearend (Haliaeetus leucocephalus). Het is namelijk niet alleen een nauw verwante soort, maar de ontwikkeling van ei tot kuiken duurt gemiddeld 35 dagen.

Hoe ontstaat het ei?

Om te beginnen bij de bloemetjes en de bijtjes: zeearenden hebben net als alle vogels een cloaca, één gat dat voor zowel ontlasting als paring en ei leggen dient. Nadat de zeearenden succesvol hebben gepaard, en de bevruchte eicel (of 'zygote') bij vrouw zeearend langzaam door de eileider richting de cloaca beweegt, ontwikkelen het eigeel, eiwit, het zachte vlies eromheen, en uiteindelijk de eischaal. Pas nadat het ei gelegd is, hardt de schaal helemaal uit. Zodra het broeden aanvangt gaat de embryonale ontwikkeling in de versnelling.

Hoe ontwikkelt het kuikentje?

Zoals je in de illustratie hierboven kunt zien, ziet de embryo er in de eerste dagen nog helemaal niet uit als een kuiken. De basis voor waar de kop en de staart zullen ontwikkelen, de huid, het zenuwstelsel, bloedcirculatiesysteem, en spijsverteringsstelsel zijn er dan wel al. Na ongeveer drie dagen incubatie gaat het hartje van de embryo kloppen.

Daarna ontstaan de beginselen van de vleugels, staart, en poten; deze nemen vervolgens steeds meer vorm aan, en ook de ogen ontwikkelen zich. Na ongeveer negen dagen broeden heeft de embryo duidelijke ledematen en een herkenbare kop met zelfs het begin van de snavel zichtbaar.

Na ongeveer tweeënhalve week zijn de ledematen verder ontwikkeld; er zijn tenen zichtbaar, net als ogen en de follikels waar later veren uitgroeien. De embryo begint al echt op een vogel te lijken.

Na verdere ontwikkeling, ongeveer tien dagen voordat het ei uit zal komen, zullen de teentjes van de embryo echte klauwtjes ontwikkelen en begint de kop een normaler formaat aan te nemen.

In de laatste tien dagen zal de embryo zich ontwikkelen tot een kuikentje dat klaar is om zich een weg door de eischaal naar buiten te breken, met nog dichte oogjes, een spits snaveltje, en pluizig donskleed.

In deze laatste fase bevinden zich de eieren in het nest in de Alde Feanen nu. Kun je het je al een beetje voorstellen?

* deze illustratie laat de ontwikkeling zien van een kuiken van een kamhoen, de familie waartoe de kippen behoren; alsnog is de illustratie representatief voor de zeearend. Deze informatie over de embryonale ontwikkeling is samengevat naar een vierdelige online publicatie over de Amerikaanse zeearend van RaptorResource.
De illustratie, ook in bovenstaande bron gepubliceerd, is getekend door William Sillin en met toestemming hier opnieuw gepubliceerd.