Vaders, ze komen in verschillende varianten. De joviale vader, de lieve vader, de afwezige vader, maar onze merelman lijkt een overbezorgde vader....
De vaste kijker is het misschien ook opgevallen; Man Merel is momenteel vaker op het nest te vinden als Vrouw Merel afwezig is. Het lijkt wel of hij het nodig vindt om een extra oogje in het zeil te houden. Ook is Man op het nest gaan zitten om de jonge mereltjes warm gehouden. Twee bijzondere gedragingen die weinig tot niet bekend zijn bij merelmannen! Team Merel is daarover eens in de literatuur gedoken.
De afwezige vader
Uit onderzoek naar het gedrag van merelmannen is gebleken dat zij zich eigenlijk helemaal niet zo lang vertonen op het nest. Zodra het vrouwtje gaat broeden komt het mannetje af en toe eens langs, meestal als het vrouwtje weg is. Mogelijk doen ze dit als bescherming van het nest. Merelmannen blijven echter nooit lang, gemiddeld is een bezoek 15 tot 30 seconden. Het voeren van hun vrouwtje doen niet alle merelmannen, maar onze gentleman wel. Als de kuikens zijn uitgekomen komen merelmannen wel vaker op het nest en voeren fulltime mee.
De beschermende vader
Waarom is onze Man nu vaker op het nest dan Vrouw? Het zou kunnen dat Man meer op de hoogte is van gevaar in de buurt. Misschien heeft hij wel roofvogels gezien of een vos, ik noem maar wat. Het zou ook kunnen dat Man de kuikens en het nest probeert te beschermen tegen de alombekende koolmees. Dat hij dit beter doorheeft dan Vrouw is op zich niet gek omdat Vrouw de afgelopen weken vooral in en rondom het nest verbleef. Buurtnieuwtjes kunnen haar dus zijn ontgaan. Uit onderzoek is gebleken dat merels hun gedrag aanpassen aan de hoeveelheid roofdieren in de buurt. Ze laten dan het nest minder onbeheerd en ze voeren minder, dit om te voorkomen dat ze met heen en weer vliegen hun nestlocatie verraden. Onderzoekers dachten dat vooral merelvrouwen deze beschermingstaak op zich zouden nemen omdat ze dachten dat de vrouw meer binding had met het nest door de tijd en moeite die zij erin stopt, maar uit hun bevindingen blijkt dat de merelmannen ook zeker hun steentje bijdragen bij het beschermen en veilig houden van het nest. De verdeling blijkt een keurige fifty-fifty!
De warme vader
Het warm houden van de jongen is, voor zover bekend, een unicum! Het is niet bekend dat merelmannen broeden of de jongen warm houden. Wellicht gebeurt het wel eens vaker, want in niet elk merelnest kijkt een camera of team onderzoekers mee. Onze merelman is vast een doorgewinterde vader en weet wat een nestje jonge kuikens nodig heeft. Afgelopen weekend was het wat frisser, mogelijk heeft Man doorgehad dat de jongen teveel afkoelden en wat warmte konden gebruiken. Toen Vrouw niet snel genoeg terugkwam is hij dus zelf maar op het nest gaan zitten.
Een overbezorgde vader? Nee hoor, een uiterst betrokken vader lijkt me een betere titel voor onze Man Merel!
(Met dank aan Bernice en moderator Mod-Mod voor het leveren van inspiratie en informatie.)
Bronnen: Artikel ‘Angepickte eier und andere Überraschungen am Nest der Amsel Turdus Merula’ door S. Bosch uit ‘Ornithologische Mitteilungen’ (2014)
Artikel ‘Male and female Blackbirds (Turdus merula) respond similarly to the risk of nest predation’ door J.D. Ibáñez-Álamo en M. Soler voor ‘Journal of Ornithology’ (2016)
Het clipje waarin Man op de kuikens gaat zitten (clip door clipmaker Romke)
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
