Seizoenssamenvatting 2022 Slechtvalken Rijksmuseum

Margot de Kam | dinsdag 28 juni 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 394x

Baltstijd

Slechtvalken worden genoemd naar hun ringletters. Zo kunnen we ze goed volgen. Slechtvalkvrouw NS en slechtvalkman BVE bezetten het territorium van het Rijksmuseum sinds 2021. Territorium wil zeggen de nestkast en zo’n 3 km in de omgeving.

Begin van het baltsseizoen zagen we wat onrust. Een ander vrouwtje probeerde het territorium over te nemen. Zij flirtte zelfs een keer met man BVE in de kast. Slechtvalkvrouw NS wist haar weg te sturen. Dergelijke onrust zien we vaak in het broedseizoen, zeker nu het aantal slechtvalken in Nederland op een gezond niveau zit. Vele slechtvalken azen op een mooie broedplek.

Man BVE deed zijn best zijn vrouwtje van voldoende eten te voorzien en toen de rust weerkeerde legde NS 3 eieren, op 26, 28 en 30 maart.

Broedtijd

Slechtvalkparen broeden samen. Het is noodzaak dat ook vrouw slechtvalk haar vliegspieren blijft gebruiken; de snelste ter wereld heeft enorm krachtige spieren nodig om te kunnen vliegen en jagen. Vrouw slechtvalk broedt altijd ’s nachts, man slechtvalk neemt overdag ongeveer 8 uur in verschillende beurten over.

Het broeden start pas vlak voor het laatste ei gelegd is. Dit zorgt ervoor dat alle kuikens ongeveer gelijk uit het ei komen. Het beste binnen 24-48 uur. Jonge slechtvalken groeien samen spelenderwijs op, het zijn geen concurrenten.

Op 3 mei kwamen de drie kuikens binnen 10 uur! uit het ei. Precies na 33 dagen broeden.

Groei

De kuikens zijn zo’n 35 tot 40 gram als ze uit het ei komen. Schattige witte donsbolletjes met roze snaveltjes en teentjes. Ze groeien als kool door de goede ouderzorg. Elk kuiken wordt gevoed tot het kropje vol is. Sommige kuikens staan altijd vooraan. Meestal de vrouwtjes, zij moeten 1/3 groter groeien dan mannetjes. De andere kuikens wachten netjes op hun beurt.

Ringen

Na ongeveer drie weken worden de slechtvalken geringd. Zij krijgen een naam: de ringletters, en we weten door de metingen wat ze wegen en of het mannetjes of vrouwtjes zijn. Zo kunnen we hen goed volgen.

Man HCO 620 gram, Vrouw HCL 780 gram en Vrouw HCS 770 gram groeien op het Rijksmuseum op. Onvoorstelbaar wat een groeispurt in drie weken!

Doorgroeien en oefeningen

In de weken na het ringen maken ze een verandering van uiterlijk mee. De veren komen van onder het dons doorgroeien. Ze leren ondertussen grip met de klauwen op de prooi te krijgen, veren van een prooi te plukken met de snavel, en zelf te eten. Ze oefenen hun spieren door met de vleugels te flapperen in de kast. Tussendoor wordt er veel geslapen samen. Groeien kost veel energie.

Takken

De volgende stap is het uit de kast komen. Bij roofvogels heet deze fase takken, de kuikens worden takkelingen genoemd. De slechtvalken op het Rijksmuseum hebben geen takken waar ze naartoe stappen. Zij gaan vanaf het rooster de goot in. Daar kunnen ze een deel van het gebouw verkennen en goed met de vliegspieren oefenen voordat ze aan het eerste vluchtje toe zijn.

Met eten worden ze eerst naar de kastrand gelokt en dan steeds iets verder op het rooster. Jonge slechtvalken hebben instinctief hoogtevrees, zolang hun verenpak niet helemaal vliegklaar is.

Eerste vlucht

HCO, het mannetje, was de eerste. Dat is ook normaal, de mannetjes worden 1/3 minder groot en zijn eerder uitgegroeid, ook hun veren komen sneller door. Slechtvalkjongen gaan pas een stukje van het gebouw af vliegen als ze er aan toe zijn, als ze voelen dat hun verenpak af is. HCO maakte zijn eerste vluchtje met 40 dagen. Zus HCS volgde een dag later. Binnen vier dagen hadden alle drie een eerste vlucht gemaakt. Ze blijven dan nog op het gebouw bij de nestkast en leren steeds iets verder te vliegen, te sturen en te landen. Het duurt minstens zes weken voor ze zo goed kunnen vliegen dat ze zelfstandig kunnen jagen.

Ze zullen nu steeds verder van het Rijksmuseum wegvliegen, goed leren vliegen, prooien leren overnemen in de vlucht en leren jagen. En daardoor ook steeds minder in beeld zijn. Dan gaan ze, alleen, of samen met een broer of zus de eerste maanden, de wijde wereld in. Het ga hen goed!

Samen onderzoeken

Dank aan de deelnemers vanuit de chat, die hun waarnemingen plaatsten voor een zo goed mogelijk verslag van dit seizoen. Met name aan Knuffeltje, voor wie dit meer dan een dagtaak was.

De verzamelde gegevens worden gedeeld met SOVON. Interessant was het hoge aantal halsbandparkieten dat als prooi werd gebracht naar de nestkast op het Rijksmuseum. Maar liefst 78 stuks in mei en juni. Ook gierzwaluw was een favoriet prooitje, er werden 47 gierzwaluwen gebracht. Daarnaast nog een aantal vogelsoorten zoals merel, spreeuw en nog kleinere vogeltjes. En er werden 32 duiven gebracht.

Dank aan Vogelbescherming Nederland, die ons met Beleef de Lente een mooie inkijk gaf in het leven van de slechtvalken op het Rijksmuseum.

Hebt u ook zo van dit seizoen genoten? Helpt u een tikkie mee?

diavoorstelling van ei tot vlucht

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over