Dat ons merelpaar niet helemaal strak in hun verenpak zit is al meerdere malen ter sprake gekomen. De oorzaak daarvan is onduidelijk; is het een parasiet, een usutu-besmetting of vraagt het ouderschap veel van het paar? Een ding is in ieder geval wél zeker, de veren hebben wel de juiste kleur...
Leucisme
Soms kun je wel eens een merel tegenkomen met enkele witte veren. Hoe zit dat? Bij dieren en mensen komt leucisme voor, een afwijking in de genen die leidt tot verminderde pigmentatie. Merels met deze genafwijking zullen niet geheel zwart of bruin zijn maar hebben enkele of meerdere witte veren in hun verenpak omdat die veren niet gekleurd worden door pigment.
Een dagje ouder
Wat ook een oorzaak kan zijn van witte veren bij merels is ‘progressive greying’. Bij het ouder worden van de merel ontstaan witte veren omdat het pigment in de huid met het stijgen van de leeftijd afneemt. Vergelijk het maar met het grijs worden van de mens, ook aan een merellijf is te zien dat hij een dagje ouder wordt.
Een halve veer
Zie je een vogel waarvan een veer half kleur heeft, half wit is? In een periode van onvoldoende voedingsstoffen of ziekte kan een tijdelijke onderbreking in de ontwikkeling van de veren ontstaan. Dit kan resulteren in minder ontwikkelde veren met deels ontbrekend pigment. Deels witte veren zijn het resultaat.
Albino?
Bij het zien van een merel met witte veren denken veel mensen aan albinisme. Toch is dat iets heel anders. Bij een albino mist het pigment om kleur aan te maken helemaal. Deze dieren (en mensen) komen dan ook ter wereld met een kleurloze vacht, huid of veren. Kenmerkend zijn daarnaast de rode ogen, want ook daarin is geen pigment aanwezig. Het gen voor albinisme komt in veel populaties voor maar toch zien we zelden albino-vogels. Dat komt omdat van deze dieren het gezichtsvermogen erg slecht is en ze dus niet voor zichzelf kunnen zorgen op het moment dat ze het nest verlaten. Daarnaast vallen albino’s door hun witte uiterlijk veel meer op voor roofdieren en zijn een makkelijke prooi.
Laat je niet foppen!
Er is echter een situatie waarin je een wit-met-zwarte ‘merel’ kunt zien waarbij er geen sprake is van een kleurafwijking. Een neef van de merel, de beflijster, lijkt erg op een merel maar heeft een witte, halvemaanvormige, bef. Geen kleurafwijking, dus laat je niet foppen! De beflijster is een doortrekker in ons land dus zul je hier niet dagelijks tegenkomen, voor wat meer informatie over de familieleden van de merel kun je dit blog van mij eens lezen.
Kleurafwijkingen bij vogels zijn veel uitgebreider dan in dit blog is te beschrijven. Wil je er meer over lezen, dan is dit een leuke link, met boekentip.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
