Harde wind is goed voor het nest, of toch niet?

Jochem Kühnen | zondag 5 juni 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 379x

Gierzwaluwen verzamelen hun nestmateriaal al vliegend. Het aanbod is daar gevarieerd en de variatie neemt nog wat toe als het hard waait. Dat er dan meer in de lucht te vinden is klinkt goed, maar dat is het niet altijd.

Bij de Gierzwaluw broedt zowel het mannetje als het vrouwtje. Dat moet ook wel, want de partners komen elkaar geen eten brengen. Bij de wisseling van de wacht kan degene die aan het broeden was wat te eten gaan zoeken. Op de terugweg wordt er dan regelmatig ook wat nestmateriaal meegenomen. Met een beetje geluk is dat natuurlijk ook op beelden bij de Beleef de Lente gierzwaluwen te zien.

Het nest waarin nu gebroed wordt is al jaren oud. Elk jaar wordt er nieuw nestmateriaal aangebracht en gedurende de maanden waarin de gierzwaluwen niet in het land zijn, wordt er door een heel leger aan beestjes van het nest gegeten. Larven van kevertjes en rupsjes van kleine nachtvlindertjes eten van het organisch materiaal. Gelukkig valt de schade mee en kan deze door de vogels gedurende het broedseizoen weer ruimschoots hersteld worden. Het nestje groeit zelfs elk jaar een beetje.

Als een paartje gierzwaluwen voor het eerst een nestruimte bezet wordt er vaak alleen aan paarvorming/binding en nestbouw gewerkt. Daarbij ontstaat dan het eerste stadium van het nest, het is dan nog niet veel meer dan een plat ringetje. Het nestmateriaal wordt met speeksel tegen de bodem van de nestruimte geplakt en pluizig spul zoals donsveertjes verliest daardoor volume.

In de loop der jaren wordt een nest dus ‘groter’, het wordt echt een kommetje met hoge opstaande randen, een veilig plekje voor de eieren. Het kommetje wordt opgebouwd uit materialen die door de wind de lucht in kunnen worden geblazen. Dor gras, veertjes en pluizige zaden vormen het grootste deel van het nestmateriaal, maar ook stukjes (soms deels verbrand) papier, vleugels van vlinders en allerlei andere materialen kunnen uit de lucht gevangen worden. Als het hard waait komen ook voorwerpen de lucht in die op land al niet zo wenselijk zijn zoals stukken plastic. Eenmaal omhoog geblazen kunnen gierzwaluwen dit aanzien voor geschikt nestmateriaal en meenemen. Het zal niet snel direct gevaar opleveren, maar zoals plastic overal in het milieu risico’s met zich meebrengt, gebeurt dat ook in het nest van een vogel. Plastic breekt langzaam af en vormt dan kleine deeltjes, microplastics en deze kunnen op allerlei onbedoelde plekjes terecht komen. Wellicht overbodig bij het publiek van Beleef de Lente, maar het is dus ook voor de Gierzwaluw van belang te voorkomen dat plastic in het milieu terecht komt.