Het eerste ei

Ronald van Harxen, STONE | zondag 15 maart 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 771x

Half april

Het gemiddelde is weliwaar half april, 17 april om precies te zijn, maar per jaar kan het best een aantal dagen schelen. 2014 bijvoorbeeld was met 7 april een bijzonder vroeg jaar, terwijl het jaar daarvoor met 27 april juist extreem laat was. Tussen beide jaren maar liefst 20 dagen verschil. Voor steenuilen is dat veel, voor bosuilen en kerkuilen eigenlijk de normaalste zaak van de wereld. Op nestniveau kunnen de verschillen uiteraard veel groter zijn. Maartlegsels zijn beslist niet zeldzaam, maar uilen die pas eind april of begin mei hun eerste ei leggen treffen we ook ieder jaar wel. 

Wommen ...

Waar worden de verschillen door veroorzaakt? Niet primair door de temperatuur. Het is niet zo dat een paar zwoele voorjaarsnachten de zaak in een stroomversnelling brengen. Indirect speelt de temperatuur echter wel een grote rol. In een warm voorjaaar komt de gewasgroei eerder op gang en kunnen onder andere muizen eerder hun buikje rond eten. Gecombineerd met een hogere overleving vanwege de zachte winter beginnen meer muizen eerder aan de voortplanting. En u weet: waar 2 muizen aan het rommelen zijn ... Op hun beurt profiteren steenuilen daar weer van: de tafel is eerder gedekt én er ligt meer op. 

... en wammen

Dat is in ieder geval het verhaal voor de veldmuizen - de wommen, om in Beleef de Lentetaal te praten. Voor de wammen - de bosmuizen - werkt het wat anders. Daar bepaalt vooral de hoeveelheid (plantaardige) eikels en beukennootjes - de mast - in het voorbije najaar, of er veel of weinig voedsel is. Als dat het geval is, profiteren de bosmuizen. In zo'n geval kan het dubbelop werken, én veel veldmuizen én veel bosmuizen. Dat was bijvoorbeeld het geval in 2014. Daarmee was de vroege legselstart verklaard.

En dit jaar?

Wat het dit jaar gaat worden is nog een beetje onduidelijk. We horen veel berichten over grote aantallen veldmuizen, maar het is niet ondenkbaar dat de enorme hoeveelheid neerslag de afgelopen weken veel holen onder water heeft gezet en muizennesten verdronken zijn. In ons gebied is in februari bijvoorbeeld 137 mm gevallen, waar 52 normaal is. Sloten zijn tot de rand toe gevuld en menig laag gelegen weiland staat deels blank. Voor de BdL-bosuilen is het tot nog toe geen vetpot en ook bij de kerkuilen worden nog niet veel muizen binnengebracht. De bosuilen zijn met 24 februari 2 weken later dan vorig jaar en hebben het bij 2 eieren gelaten. Niet echt voorbodes van een spetterende reproductie.

Record

Daar staat tegenover dat er een paartje steenuilen is dat al op 4 maart het eerste ei gelegd heeft. Het vroegste legsel ooit! Toen we vorige week de kauwenkast installeerden, liet Henk van de techniek beelden zien van de steenuilenkast in Dongen. De beelden ervan worden nog steeds gestreamd en opgeslagen op zijn server. Mijn eerste reacties was: 'dat is een ei van vorig jaar dat wonder boven wonder is blijven liggen'. Toen hij echter beelden van een tweede ei op 6 maart liet zien, moest ik er wel aan geloven. Bizar vroeg! De tot dan toe vroegste legselstart was 11 maart. Het record dus met een week verbeterd. Heel benieuwd hoe dat daar gaat aflopen. We houden u op de hoogte.

Intussen, om met de woorden van Anjo te spreken: "Doe eens gek en waag een gokje." Eeuwige roem is niet niks!

Dank allemaal overigens voor de enorme berg positieve reacties op mijn blog Lieve zus van vorige week. Ik waarder het bijzonder. Mochten we nieuws hebben over broer en/of zus hoort u het beslist. Dat geldt overigens ook voor de escapedes van de´losbandige uilen´in Aalten waarop de buurt meende een weerwoord te moeten geven.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over