Deze begrijpelijke vraag wordt vaak gesteld bij mijn lezingen. Wat is er bekend over leeftijden en de oudst bekende ijsvogel? Welke doodsoorzaken zijn er? Wat is er over te vertellen?
Sperwer met ijsvogel als prooi. Foto Torsten Pröll
Gemiddelde leeftijd
Tijdens het broedseizoen neemt het aantal ijsvogels sterk toe door de aanwas van jonge vogels. Na de winter zien we dat het totale aantal weer sterk gedaald is. De gemiddelde leeftijd van ijsvogels is namelijk… slechts 2 jaar! Dat is niet direct een grote uitzondering. Het is eerder regel dan uitzondering in de vogelwereld.
Stel je eens voor dat de 10 jonge koolmezen in je nestkast allemaal in leven blijven en een jaar later gaan broeden, enz. In korte tijd zou er een ‘koolmezenplaag’ ontstaan. Er gaan al snel veel koolmezen dood. Ook bij ijsvogels ziet het leven er op een soortgelijke wijze uit.
Doodsoorzaken
Na het broedseizoen zijn er dus veel jonge ijsvogels. Al die jongen zijn onervaren, ze kennen de vele gevaren van het leven buiten de veilige nestkamer nog niet. Door schade en schande zullen ze moeten leren te overleven of, ze gaan dood.
De belangrijkste oorzaken van een vroegtijdige dood zijn ieder jaar het tegen ramen aanvliegen, of tegen een rijdende auto. Zo vond een monteur een ijsvogel onder de motorkap, uiteraard dood en verdroogd. IJsvogels broeden niet zelden in de buurt van mensen. Katten vangen daardoor nogal eens een ijsvogel. Sommige roofvogels vangen ijsvogels. Ook marterachtigen en vossen lukt het soms om jonge ijsvogels uit het nest te halen. Bij hevige regenbuien kan een beek zeer snel vol water raken waardoor een nest met jongen onder water verdwijnt.
Bij een strenge winter is het pas echt raak. Dan kan wel 70-90% van de ijsvogelstand verloren gaan. Het zijn immers viseters die afhankelijk zijn van open water.
Oudst bekende ijsvogel
Een ijsvogel wordt dus gemiddeld 2 jaar. Is de vogel 5-6 jaar oud dan heb je al te maken met een bejaarde ijsvogel. De oudste ijsvogel moet wel een super vogel geweest zijn, lees het relaas:
Op 7 juli 1971 wordt in Molenbeersel (België) een ijsvogel gevangen en geringd. Al snel wordt de ijsvogel weer gevangen door een ringer. Dat is op 11 september 1971 in het Nederlandse Noord-Brabant. Wat toen nog gebruikelijk was gebeurde: de Belgische ring werd verwijderd en een Nederlandse ring aangelegd.
Wonderwel werd deze ijsvogel nog een keer door ringers gevangen op 7 augustus 1992 bij Hoophuizen in Gelderland. Het ringnummer werd genoteerd en de vogel vrijgelaten. De ijsvogel was toen 21 jaar oud.
Doel van IJsvogelwerkgroep Gooi en Vechtstreek: Verbeteren van de broedmogelijkheden voor ijsvogels. Aanleg, controle en onderhoud van ijsvogelwanden.
Bezoek de website van IJsvogelwerkgroep Gooi en Vechtstreek
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
