Goed muizenjaar?!

Pascal Stroeken, STONE | maandag 6 mei 2019 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 969x

Ongewenst bezoek

Eerst nog even over de ongenode gast van afgelopen nacht. Net als voorgaande jaren kwam een steenmarter een kijkje nemen bij de kast en veroorzaakte paniek bij pa en ma steenuil. De enkele BdL-watcher die het live heeft zien gebeuren zal ongetwijfeld met klamme handen achter het scherm hebben gezeten. Gelukkig liep het goed af!

Hopelijk blijft het bij dit ene bezoek, maar de kans dat ie nog eens terugkomt is natuurlijk zeker aanwezig. We hopen dat de marterwerende sluis in het voorportaal naar behoren werkt, maar 100% garantie hebben we helaas niet. Een klein uitgevallen of superlenige marter kan de sluis wellicht passeren, zoals enkele ervaringen bij collega's elders in het land doen vermoeden. De sluis nog veel krapper maken is geen optie, want de steenuilen moeten tenslotte ook naar binnen en buiten kunnen. Duimen dus maar, dat we te maken hebben met een forse of stramme steenmarter.

Bijna 57 eierdoosjes vol

Een eerste aanwijzing voor een goed broedjaar zijn natuurlijk grote legsels. Nu we de eerste controlerondes in ons onderzoeksgebied rond Winterswijk achter de rug hebben en vrijwel alle nesten hebben gecontroleerd, kunnen we zo'n beetje de balans opmaken van de gemiddelde legselgrootte. Die liegt er niet om: in de 77 getelde steenuilenlegsels troffen we in totaal 341 eieren aan. Dat zijn bijna 57 doosjes van 6 eieren; een vol schap in de supermarkt.

Natuurlijk heeft u al snel meegerekend: de gemiddelde legselgrootte ligt daarmee op 4,43. Dat is de hoogste legselgrootte in de laatste 25 jaar en de op-één-na hoogste legselgrootte sinds de start van ons onderzoek. Alleen in 1993 lag het gemiddelde met 4,48 een fractie hoger (toen berekend over 25 legsels). De legselgrootte is dit jaar zelfs nog hoger dan in het uitstekende muizen-/broedjaar 2014, toen de nesten gemiddeld 4,22 eieren telden. Ter vergelijking: in een doorsnee jaar blijft de gemiddelde legselgrootte net onder de 4 eieren steken. Daar gaan we nu dus met ongeveer een half ei over heen.

In de grafiek heb ik het aantal nesten (verticale as) per legselgrootte (horizontale as) weergegeven. Daaruit blijkt in een oogopslag dat het hoge gemiddelde het gevolg is van het grote aantal nesten met 5 eieren (37 van de 77). Normaal zijn legsels met 4 eieren veruit in de meerderheid. Opmerkelijk zijn verder de 5 nesten met 6 eieren en natuurlijk het nest met maar liefst 7 eieren.

De webcamuilen behoren tot de 9 broedparen die het houden op een bescheiden 3 eieren.

Vroege legselstarts?

De steenuilen hebben dus fors geïnvesteerd in een rijk nageslacht. De volgende vraag die zich aandient, is of ze dit jaar ook opmerkelijk vroeger zijn gestart met het leggen van de eieren. In jaren met grote legsels zien we immers een gemiddeld vroegere legselstart. In het goede broedjaar 2014 startten de uilen gemiddeld zelfs al op 7 april, maar liefst 10 dagen eerder dan in een doorsnee jaar.

De legselstart kunnen we later in het veldseizoen berekenen door terug te rekenen op basis van de leeftijd (en dus uitkomstdatum) van de jongen. Tot nu toe hebben we bij 2 nesten jongen vastgesteld: bij de webcammers natuurlijk, waar ze al op 30 april uit het ei kropen, en in een ander nest waar we op 2 mei 3 jongen van nog geen dag oud aantroffen. Vroege uitzonderingen, want in de nesten die we op 3 en 4 mei controleerden troffen we verder nog nergens jongen aan. De kans is groot dat onze webcamvrouw met een legselstart op 31 maart als winnares 'vroegste eilegster 2019' uit de bus komt.

Veel muizen?

Zoals Ronald al in zijn blog opmerkte, zijn we reuzebenieuwd hoeveel muizen we straks gaan aantreffen. De verwachting is dat we in de nesten met (kleine) jongen veel muizen in de prooivoorraden zullen tellen. Of we in de buurt van recordjaar 2014 komen? We gaan het beleven, wordt vervolgd!

De prachtige tekening is van Jos Zwarts

Legselgrootteverdeling van 77 legsels. Op de horizontale as het aantal eieren per nest, op de verticale as het aantal nesten.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over