Van veel kerkuilen horen we nooit iets terug. Ze vestigen zich op een plek waar niet gecontroleerd wordt of gaan dood en worden niet gevonden. Toch is er ook een toenemend aantal waar we wel iets van te weten komen. Ringen is daarvoor heel belangrijk. Luister zondag naar Vroege Vogels!
foto André Eijkenaar
Terugmelding
Iemand vindt een dode uil, bijvoorbeeld op het eigen erf of langs de kant van weg als verkeersslachtoffer. We noemen dit een publieksmelding. Als het een geringd exemplaar is, weten we dan in ieder geval de laatste verblijfplaats, z’n leeftijd en waar de kerkuil geringd is en door wie, en hoe ver hij van de ringplaats gevonden is.
Terugvangst
Wat ook kan: een ringer vangt een kerkuil in de nestkast tijdens een controleronde. Als de kerkuil geringd is, wordt het ringnummer genoteerd en ingevoerd in de ringdatabase Griel van het Vogeltrekstation. Dan weet je ook de leeftijd van de kerkuil, door wie de kerkuil geringd is en hoever hij zich van de ringplaats heeft begeven op dat moment. De ringer kan verder ook bepalen of het een man of vrouw is en hoe de conditie is door de kerkuil te wegen. Als de kerkuil nog niet is geringd, krijgt hij/zij op dat moment een ring aangelegd.
Het nut van het ringen
Regelmatig krijg ik vragen over de noodzaak van ringen. Er zijn mensen die menen dat we de uilen beter met rust kunnen laten. Persoonlijk (en met mij vaak ook de erfbewoners met kerkuilennestkast) word ik nog steeds blij van elke terugmelding en de informatie die we via de ringen krijgen.
Maar dat is natuurlijk op zichzelf geen reden voor ringonderzoek. Zonder ringen weten we te weinig over wat kerkuilen doen, waar ze blijven, hoe oud ze worden etc. Met die informatie kunnen we uiteindelijk de kerkuil beter beschermen. Zelf vind ik ringen dus zeker zinvol en daarom heb ik ook een ringersopleiding gedaan.
Oude Kerkuil
Een voorbeeld. Op 27 maart 2017 kwam de volgende melding binnen: 25 maart 2017, kerkuil dood gevonden als verkeersslachtoffer. De kerkuil bleek 14 jaar 7 maanden 20 dagen oud en werd gevonden op 2 kilometer van de ringplaats. In de regio waar ik kerkuilcoördinator ben is, deze melding de op-twee-na-oudste melding van een kerkuil.
Aan deze melding kan je dus de leeftijd bepalen, de doodsoorzaak, en dat deze kerkuil waarschijnlijk altijd in zijn ringgebied gewoond heeft. Deze kerkuil is nooit eerder terug gevangen en omdat hij als nestjong is geringd, is het geslacht helaas onbekend. Hoe meer van zulke gegevens we hebben, hoe duidelijker het wordt wat de kerkuil nodig heeft om te kunnen overleven in Nederland.
Oproep
Dus, vindt u een levende of een dode geringde uil, geef het altijd door via de website www.griel.nl
Alvast hartelijk dank.
Vroege Vogels
En dan nog dit: Luister zondagmorgen 2 april rond 9:00 uur naar Vroege Vogels NPO Radio 1. Is er iets aan de hand met man kerkuil van Beleef de Lente?
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
