Rechter haalt streep door vergunning ganzenafschot natuurgebieden Overijssel

De rechtbank heeft de vergunning vernietigd voor het jaarlijks afschieten van grauwe ganzen, kolganzen en brandganzen tussen 1 oktober en 1 maart tot 2024. Dit geldt voor agrarische percelen in en rond De Wieden, Engbertsdijksvenen, Ketelmeer & Vossemeer, Rijntakken (deelgebied Uiterwaarden IJssel), Uiterwaarden Zwarte Water en Vecht, Zwarte Meer, Weerribben, Sallandse Heuvelrug en Veluwerandmeren.

De rechtbank stelt in de uitspraak tal van gebreken vast aan het effectenonderzoek dat aan de vergunning van de provincie ten grondslag lag. Zo zijn er in de vergunning voor zes van de negen gebieden zogenoemde bufferzones aangewezen. Binnen deze zones mag niet geschoten worden, als binnen een bepaalde afstand een bepaalde vogelsoort aanwezig is. De gehanteerde verstoringsafstanden gelden echter bij recreatie. Ze zijn dus níet representatief voor de verstoringsgevoeligheid van soorten als de kleine zwaan, wilde zwaan en kemphaan voor afschot van andere vogels.

Met andere woorden: wanneer er geschoten wordt, kan er wel degelijk verstoring ontstaan voor deze soorten waarvoor het gebied juist is aangewezen.

Verder is niet getoetst welke gevolgen het schieten in de bufferzones heeft op de geschiktheid van het leefgebied van de vogelsoorten van de Natura 2000-gebieden. Daarbij kan buiten de Natura 2000-gebieden afschot plaatsvinden, dat valt binnen de verstoringsafstand van de vogelsoorten, terwijl de effecten daarvan voor die vogels niet zijn getoetst.

Dit is nog maar een kleine greep uit de gebreken die de rechtbank vaststelt. Verder oordeelt de rechtbank dat de provincie het afschot van ganzen in de zomerperiode in de beoordeling had moeten betrekken. De rechtbank heeft nu een streep gehaald door de vergunning. Dit betekent dat er in en bij de genoemde natuurgebieden niet meer op ganzen geschoten mag worden. Een mooie overwinning!

De uitspraak is onderdeel van een reeks overwinningen rond ganzenafschot: Overijssel verklaarde in 2014 dat overal in de provincie grauwe ganzen, kolganzen en brandganzen mochten worden afgeschoten. Eerder stelde de Raad van State al vast dat er een vergunning nodig was voor afschot in en bij Natura 2000-gebieden.

Uit deze uitspraak blijkt dat de rechter streng meekijkt naar het effectenonderzoek dat aan zo’n vergunning ten grondslag ligt. De uitspraken bieden ook duidelijkheid voor andere provincies; voor afschot in en bij Natura 2000-gebieden is in beginsel een Wet natuurbescherming vergunning en een zorgvuldige en adequate passende beoordeling vereist!

Vogelbescherming heeft heldere uitgangspunten voor wat betreft bestrijding van schade die door ganzen zou worden veroorzaakt: wij zijn tegen het doden van inheemse ganzen. In de winterperiode richten ze nauwelijks schade aan gewassen aan. In een geval dat er, ondanks preventieve maatregelen, toch belangrijke schade aan gewassen is ontstaan, moet er een reële financiële vergoeding uitgekeerd worden.

Als een provincie toestemming wil geven voor het doden van ganzen, dan zal voldaan moeten worden aan de strikte wettelijke vereisten. We willen zeker geen afschot in en rond Natura 2000-gebieden.