Dick bewaakt vogels in de Neder-Betuwe

Nederland is als delta van groot internationaal belang voor vogels. Niet alleen dankzij de soorten die vast bij ons verblijven, maar juist ook vanwege de miljoenen trekvogels die van ons land gebruik maken als plek als om te rusten, of om eten te vinden. De vrijwillige WetlandWachten van Vogelbescherming houden namens onze vereniging tientallen natte vogelgebieden in heel Nederland nauwlettend in de gaten. Door dit netwerk van scherpe, kundige blikken in het veld kan er tijdig actie ondernomen worden bij eventuele bedreigingen voor de vogels.

Ik heb afgesproken met Dick Heenck om samen ‘zijn’ wetland te bezoeken, waar hij nu ruim twee jaar de wacht houdt: de Neder-Betuwe aan de Waal. Onderweg naar misschien het mooiste stukje van het gebied – de Willemspolder – vertelt Dick waarom hij WetlandWacht bij Vogelbescherming is geworden.

Direct na zijn pensioen merkte hij een verlangen om zich nuttig te maken. Het werk is divers, flexibel en draagt bij aan lokale natuurbescherming. Ook heeft Dick leuk contact met een aantal WetlandWachten in de buurt, waarmee hij af en toe afspreekt om de stand van zaken te bespreken. Omdat hij ook graag natuurfoto’s maakt, kan hij bovendien het nuttige met het aangename verenigen wanneer hij het gebied bezoekt. 

In het veld zien we een torenvalk die probeert een prooi af te pakken van een soortgenoot, maar zonder succes. Bijna beteuterd, lijkt het, blijft de belager achter. De weides waar we over uit kijken, worden afgewisseld door met riet omrande plassen, ooit ontstaan bij de winning van zand en klei. Een mooi divers landschap waarin Dick een tal van vogelsoorten ziet zoals de grasmus, graspieper, roodborsttapuit, tapuit en het paapje.

Het natuurschoon van de Willemspolder en directe omgeving trekt veel wandelaars. Die nemen het soms niet zo nauw met de natuur en simpele verzoeken zoals op de paden blijven. Dick spreekt bezoekers daar ook op aan, zoals toen loslopende honden een vlucht wulpen uit het weiland verjaagden. “Wandelaars vergeten soms dat ze te gast zijn in een beschermd Natura 2000-gebied”, verzucht Dick. En dat zorgt ervoor dat zij zich niet altijd aan de regels houden, waardoor de echte bewoners van het gebied – de vogels – verstoord raken. “Bewustwording is hierin heel belangrijk.” En daar draagt Dick graag aan bij.

WetlandWachten denken vaak mee met terreinbeheerders en -eigenaren. Hoe eerder ze ergens bij betrokken worden, hoe gunstiger het vaak voor vogels uitpakt. In de Willemspolder is grondstoffenbedrijf Dekker Groep bezig om hun bedrijf uit te breiden en tegelijk te verduurzamen. Naast het aanleggen van een nieuwe grondstoffenhaven en een windmolen (die met 60 meter is verhoogd vanwege verschillende vogelvliegroutes), wil het bedrijf het landschap zo inrichten dat het de natuurwaarden ten goede komt. “Zo ontstaat een win-win situatie voor het bedrijf en voor de natuur”, legt Dick uit. Hij is als ‘ambassadeur van de vogels’ bij de nieuwe plannen aangehaakt en geeft advies over hoe de plannen zo aangepast kunnen worden, dat het gebied nog geschikter wordt voor bepaalde soorten.

Op een terras met mooi uitzicht over de polder drinken we een kopje koffie. In de herinrichtingsplannen zal dit deelgebied vooral voor recreatie gebruikt gaan worden, vertelt Dick. Maar hij ziet ook mooie kansen voor vogelsoorten zoals kwartelkoning en porseleinhoen. Voor deze afweging tussen rust voor vogels en plek voor recreatie heeft hij een paar mooie suggesties. Hij adviseert bijvoorbeeld dat wandelpaden zo aangelegd worden, dat aaneengesloten rustgebied intact blijft. Daarnaast bieden vogelkijkschermen de mogelijkheid om van de vogels te genieten, zonder ze te verstoren. Kleine aanpassingen op basis van vogelkennis kunnen in zulke gevallen écht een verschil maken of een gebied geschikt wordt of blijft voor bepaalde vogels.

Als we om het gehele gebied rijden dat Dick als WetlandWacht bewaakt, blijkt nogmaals waarom vogelliefhebbers hier graag komen. We genieten van goed zichtbare witte kwikstaarten, kneutjes en buizerds. Dick vertelt over een grote roofvogel die een boom vlak naast het kantoor van Dekker Groep had uitgekozen om af en toe in uit te rusten. Dat bleek een jonge zeearend! Die kun je er dus ook tegen komen, al is diens favoriete boom helaas tijdens een storm omgewaaid.

Dick ziet de toekomst van zijn gebied met vertrouwen tegemoet en heeft goede hoop dat alle plannen positief voor de natuur uitpakken. En hij vindt het prettig om hier een actieve bijdrage aan te leveren. Een WetlandWacht waar we trots op zijn!