Senaat steunt spoedwet stikstof en schuift duurzame oplossing voor zich uit

In de senaat kreeg het kabinet een meerderheid via Groep Otten, de SGP, 50PLUS en de Onafhankelijke Senaatsfractie. Daarmee krijgt de coalitie van VVD, CDA, ChristenUnie en ook D66 de ruimte om een gat te slaan in deugdelijke natuurbescherming en ontstaat onder meer ruimte voor de aanleg van snelwegen en voor meer recreatie in de natuur. Terwijl de spoedwet volgens het kabinet vooral was bedoeld om de woningbouw weer op gang te krijgen.

Vogelbescherming Nederland is teleurgesteld, omdat de spoedwet een duurzame doorstart van Nederland in de weg staat. Gehoopt werd op een kritischer opstelling van de Eerste Kamer. De spoedwet staat namelijk op gespannen voet met de ook door Nederland bekrachtigde EU-regels rond natuurbescherming en het is de taak van de senaat om wetgeving op deugdelijkheid te toetsen alvorens deze te bekrachtigen. De Raad van State en een aantal vooraanstaande juridische experts waarschuwden het kabinet en de beide Kamers in de afgelopen weken al voor een herhaling van zetten die eerder werden gevolgd bij de toetsing van de PAS.

Het door staatssecretaris Bleker (Rutte-I) ingevoerde Programma Aanpak Stikstof (PAS) nam een loopje met de stikstofnormen door bouwplannen van het rijk, boeren of projectontwikkelaars groen licht te gunnen als ze maar beloofden dat er in de toekomst iets aan stikstofcompensatie zou worden gedaan. Ondanks waarschuwingen van de Raad van State en juridische experts werd het plan goedgekeurd. Tot de Raad van State dit voorjaar een streep door de regeling haalde, omdat deze weinig verrassend in strijd bleek met de Europese regels. Rutte kiest er met de spoedwet voor zich nogmaals aan deze steen te stoten.

In de wet die per 1 januari 2020 van kracht is de vergunningsplicht voor economische activiteiten in of nabij gebieden met een zogenoemde Natura2000-status afgezwakt. Daarmee is het risico groot dat er schade wordt toegebracht aan de natuur zonder dat de overheid die er op moet toezien – de provincies – er zicht op heeft en het kan voorkomen. Voorstellen om die pijn weg te nemen, stuitten op een ‘nee’ van de coalitiepartijen.

Ten onrechte werd Natura-2000 in de afgelopen maanden door de coalitie tot hinderpaal voor economische ontwikkeling benoemd: Nederland kent namelijk relatief weinig gebieden die deze status hebben: pakweg dertien procent van onze ruimte is er mee beschermd. Haal je er onze grote wateren af, dan blijft er pakweg acht procent over. Om het in perspectief te plaatsen: zeventig procent is in gebruik voor de land- en tuinbouw.