Bravo voor Burung’s beschermers

De soortenrijkdom van Indonesië is ongekend groot. De bedreigingen helaas navenant. Onze BirdLife Partner Burung levert met beperkte mogelijkheden ongekende prestaties in het tegengaan van de teloorgang van het tropisch bos.

Indonesië is ongeveer vijftig keer groter dan Nederland. Verspreid over ruim 14.500 eilanden, waarvan slechts 990 bewoond zijn en 6000 geen naam hebben. Een land met 264 miljoen inwoners en 1600 vogelsoorten: ongeveer een zesde van het aantal wereldwijd. Hier is een krachtige vogelbeschermingsorganisatie noodzakelijk. Toch telt Burung Indonesië niet meer medewerkers dan Vogelbescherming Nederland.

“Je kunt niet anders dan diep respect hebben voor wat onze collega’s in Indonesië weten te bereiken”, zegt Barend van Gemerden, specialist Indonesië bij Vogelbescherming. “Toegegeven; zonder hulp van de Europese partners van BirdLife International waren ze niet gekomen waar ze nu zijn. Ook vanuit Nederland hebben we dankzij financiële steun van onze leden, Burung een flink hart onder de riem kunnen steken.”

Intussen is Burung een echte natuurbeschermingsvereniging, die volwaardig meedraait binnen de wereldwijde koepel van BirdLife International.

Het is geen gemakkelijke zaak om bossen als natuurgebied beschermd te krijgen in Indonesië. Wel heel hard nodig, want de ontbossing is een gigantisch probleem. De overheid regelt het gebruik van bos door het uitgeven van concessies. Productiviteit (hout, palmolie) staat daarbij voorop. Voor natuurbeschermingsorganisaties was het onmogelijk om daar tussen te komen. Maar dankzij Burung is de Boswet aangepast, waardoor productiebossen ook beheerd mogen worden voor natuurbescherming.

Van Gemerden over de aangepaste Boswet: “Burung is op zoek gegaan naar beheervormen, die het bos rendabel maken zonder dat er gekapt wordt. Daarvoor praat men met landelijke en regionale overheden, houtkappers, boeren en vrouwenverenigingen. Met iedereen die van enig belang is wordt samengewerkt aan langetermijnoplossingen.”

Inmiddels heeft Burung duizenden hectaren bos in beheer; alleen al op Sumatra gaat het om 100.000 hectare. Op Sulawesi heeft Burung alle voorbereidingen getroffen om een deel – ter grootte van de Randstad – van het tropisch regenwoud Papayato-Pagua in beheer te nemen. Er leven tal van bedreigde vogelsoorten, zoals de Sulawesi jaarvogel, Temmincks neushoornvogel en de blauwkopbosijsvogel, vogels die nergens anders ter wereld voorkomen.

Een goed voorbeeld van de werkwijze van Burung Indonesia is haar samenwerking met een chocolademerk uit Singapore. Door te investeren in de kennis van de cacaoboeren op Sulawesi maken die nu producten van een hogere kwaliteit én op een duurzamere manier, waardoor de cacao interessant wordt voor een kwaliteitsmerk. Daardoor krijgen de boeren een vele malen hogere opbrengst voor hun product, waardoor zij geen reden meer hebben om door te gaan met ontbossen.

Burung heeft ook een lange adem. In 2018 lukte het de Indonesische vogelbeschermers om de bedreigde witte kaketoe ook nationaal beschermd te krijgen. Internationaal werd al veel langer erkend dat deze slimme vogel rap achteruitging. Een onderzoek naar de illegale handel en stroperij moet nu verdere handvatten bieden om de nieuwe beschermde status goed te kunnen handhaven.

Al generaties lang is die illegale vogelhandel in papegaaien en zangvogels een groot probleem. Burung wil hier een eind aan maken door samen met de vogelvangers alternatieve inkomstenbronnen te ontwikkelen. Ook willen de natuurbeschermers uit Indonesië samenwerken met kooivogelhouders om hun hobby vogelvriendelijker te maken.