Rode wouw sluipt Nederland binnen

De rode wouw is één van de weinige vogelsoorten, die bijna alleen in Europa voorkomt. De grootste populaties zijn te vinden in Duitsland, Spanje en Frankrijk. De slanke, sierlijke roofvogel is vrij gemakkelijk te herkennen aan de lange, diep gevorkte staart. Ook het oranjebruine lichaam met lichte kop en grote lichte vleugelvelden vallen direct op. De vlucht wordt in sommige vogelgidsen ‘vlinderachtig’ genoemd en vaak maakt de rode wouw het een waarnemer nog gemakkelijker door vrij laag over te vliegen. Want op die manier zoekt de rode wouw nou eenmaal naar prooien en aas.

Toch kreeg je een rode wouw tot voor kort zelden in de verrekijker in Nederland. Hooguit in de trektijd zag je er wel eens een. Door intensieve vervolging was hij uit Nederland  verdwenen. Maar beschermende maatregelen hebben gelukkig geholpen en er broeden in Nederland inmiddels naar schatting 10 koppels, met name in het oosten van het land.

Na het eerste Nederlandse broedgeval in 1977 bleef het jarenlang tobben. Af en toe werden er wel nesten ontdekt, maar vanaf eind jaren tachtig stokten de broedgevallen weer. Dat had waarschijnlijk te maken met de afnemende populatie in Duitsland, waar met 12.000 tot 15.000 broedparen de helft van de wereldpopulatie leeft. Vanaf 1990 is daar een forse achteruitgang van wel 30 procent te zien, met name in de gebieden die aan Nederland grenzen. En dus ging het ook met de rode wouw in Nederland weer bergafwaarts.

Sinds 2010 broedt de rode wouw echter  weer jaarlijks in ons land, met in 2014 drie paar, in 2015 acht paar en dit jaar lijken er ongeveer tien broedparen te zijn. De meeste broedgevallen concentreren zich in Overijssel, Gelderland en Limburg, maar er zijn ook broedgevallen in Groningen en Noord-Brabant. De opvallende toename hebben we waarschijnlijk te danken aan de toenemende populatie rode wouwen in België. Daar  vergaat het de roofvogel redelijk goed en is het aantal broedparen de laatste  jaren toegenomen tot bijna 200. Onderzoekers denken daarom ook dat de  toename van de rode wouw in Nederland is toe te schrijven aan vogels die vanuit België Nederland binnenkomen.

Prachtig en verheugend nieuws. Maar in veilige haven is de rode wouw nog allerminst. Van 55 in de afgelopen jaren in Nederland gevonden dode en onderzochte wouwen bleken er liefst 45 vergiftigd. Omdat de vogel een aaseter is, is hij gevoelig voor vergiftiging. Zolang er in Nederland nog mensen zijn die doelbewust giftig aas neerleggen voor (roof)vogels, zal de rode wouw daar veel van te lijden hebben. Nog dit jaar werd er een dode rode wouw op het nest aangetroffen die bleek te zijn vergiftigd. Ook de twee jongen die in het nest zaten hebben het daardoor niet gered.

Gelukkig zijn de meeste Nederlanders wel blij dat deze prachtige roofvogel ons land weer heeft herontdekt en zijn veel vogelbeschermers in ons land actief in het inventariseren en beschermen van rode wouwen. Hopelijk zijn deze tien broedparen dan ook het begin van een mooie en gezonde populatie in Nederland.

Niettemin roepen we alle vogelliefhebbers op alert te blijven op vergiftiging en vervolging van deze schitterende roofvogel. Komt u gevallen op het spoor, neem dan contact op met de Werkgroep Roofvogels Nederland.