Black Guillemot, Cepphus grylle - Alken (Alcidae)
Anders dan de andere Europese alkachtigen is de zwarte zeekoet in prachtkleed geheel zwart, met uitzondering van een witte vlek op de bovenvleugel. Daarnaast heeft de zwarte zeekoet geen steile kliffen nodig om op te broeden, een rotsige kust is al voldoende. In Nederland zal je zwarte zeekoeten niet snel tegenkomen, ondanks dat ze vlakbij - in Denemarken - broeden. ’s Winters blijven zwarte zeekoeten vaak in de buurt van hun broedgebied en komen ook dan zelden onze kant op.
Vrij kleine zeevogel met spitse snavel en compact lichaam. In adult zomerkleed geheel zwart met witte vleugeldekveren. In adult winterkleed lichaam wit, bovendelen grijs gebandeerd. Vleugels en staart als zomerkleed. Eerste winterkleed als adult winter, maar zwarte stippen op witte vleugelveld.
Baltsroep een combinatie van korte ijle hoge piepjes en een hard ijle langgerekte fluittoon.
30-32 cm, spanwijdte 52-58 cm
Begint vanaf half mei-begin juni met broeden, soms eerder (in noordelijk Noorwegen) en soms later (bijv. Spitsbergen). Heeft één legsel met meestal 2 eieren, maar soms ook 1 ei. Broedduur 28-32 dagen. Broedt op rotsachtige hellingen of heuvels, vaak op grote hoogte. Broedt soms in losse groepjes (5-100 paar), maar ook als enkel paar en in het noordelijk deel broedgebied zelfs wel eens 1000 paar. Jongen worden 30-40 dagen verzorgd door de ouders.
Broedt op rotsige kusten, foerageert en overwintert op zee.
Voedt zich met bodemlevende vis en kreeftachtigen; in de zomer meer vis, in de winter (waarschijnlijk) meer ongewervelden. Foerageert vaak over zeebodem en is daarom vaak dicht in de buurt van de kust te vinden, op dieptes tot 20 meter. Duiktijd gemiddeld 25 - 40 seconden.
Standvogel en blijft doorgaans altijd in dezelfde wateren, behalve als ze door vorst zuidelijker worden gedwongen. Jonge vogels willen na uitvliegen nogal eens grote afstanden zwerven. Over het algemeen is er weinig bekend over de dispersiepatronen.
wintergast in uiterst klein aantal
Internationale populaties stabiel, in Nederland te lage aantallen om trend te bepalen. Bijna jaarlijks in de winter te verwachten, maar is zeldzaam.
Aantal broedparen | Geen broedvogel |
Geschat maximum aantal overwinteraars | 1-3 (in 2013-2015) |
Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Langs de Brouwersdam en de Noordzee bij de Delta zijn regelmatige overwinteringsplekken, in het najaar worden langstrekkende zwarte zeekoeten vooral gemeld vanaf de Waddeneilanden.
Langs de kusten van IJsland, Schotland, Ierland, Scandinavië en Rusland.
Wereldwijd geldt de soort niet als bedreigd. De zwarte zeekoet krijgt vermoedelijk nog meer te maken met klimaatverandering als drukfactor. Zwarte zeekoeten hebben verder te lijden onder olielozingen en andere zeevervuiling. Ook predatie door invasieve exoten zoals ratten en katten zorgt voor achteruitgang van de Europese populaties. Ook raken zwarte zeekoeten in netten verstrikt, worden ze bejaagd en kunnen verstoord worden in hun leefgebied door windmolenparken op zee.
Vogelbescherming maakt zich als onderdeel van BirdLife International sterk voor zeereservaten waar vogels ongestoord kunnen leven.
Nederland kan als land veel krachtiger in Europees verband het beschermen van de zee ter hand nemen. Zowel als het gaat om vervuiling als overbevissing.
De zwarte zeekoet is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn zwarte zeekoeten beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de zwarte zeekoet wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate in Nederland voorkomt.
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal