In Eemland vijf keer zoveel weidevogels dan elders

In het westelijk Eemgebied zitten 32 boeren met melkveebedrijven, verenigd in de agrarische natuurvereniging Collectief Eemland. Deze groep is de afgelopen tijd enorm gegroeid. Volgens Gert Bieshaar komt dat omdat de verhalen van de boeren aanstekelijk werken en er zo een gezonde competitie ontstaat. Steeds meer boeren zetten zich hier in voor de weidevogels, zoals grutto, kievit en tureluur. Een van de succesfactoren in Eemland is het project greppel-plasdras. Hierbij wordt een greppel vol water gezet, zodat een drassige strook van tien tot twintig meter ontstaat. Het voordeel hiervan is dat het gras plaatselijk minder snel groeit en gevarieerder van structuur wordt, waardoor het insectenaanbod verbetert. Ideaal voor weidevogelkuikens om hiervan te eten en dekking te zoeken. Inmiddels blijkt dat in dit soort gebiedjes vijf keer zoveel weidevogels zitten. Vogelbescherming is hier in het begin nauw bij betrokken geweest, door een aantal waterpompen ter beschikking te stellen aan boeren. Daarnaast hebben boeren in dit gebied percelen ingezaaid met een kruidenrijk mengsel en doen ze aan zogenaamd ‘last-minute beheer’, waarbij ze veertien dagen later maaien dan de afgesproken datum. Met deze laatste maatregel hebben vogels meer tijd om groot te worden.

Gert Bieshaar heeft goede contacten met de boeren en de vrijwilligers die in het broedseizoen nesten markeren. Hij zit dan ook regelmatig aan de keukentafel bij boeren en denkt met ze mee. Verder coördineert hij de werkzaamheden van de 34 vrijwilligers in het gebied. ‘Het is vrijwilligers werk, maar niet vrijblijvend. Ik zorg ervoor dat ik ze regelmatig meeneem het veld in. Zo leer ik ze de kneepjes kennen, bijvoorbeeld hoe je kunt zien waar de nesten liggen. Vrijwilligers vinden dat erg leuk en het werkt heel goed’.

Het werken met greppel-plasdras ging twaalf jaar geleden niet zonder slag of stoot. Voor boeren is het onnatuurlijk om een weiland te vernatten, omdat zij immers ook melkvee hebben lopen. En het melkvee is en blijft hun inkomen. Nu zijn alle boeren die zich bij het collectief hebben aangesloten verplicht om tien procent van het land later te maaien. Bieshaar: ‘Het inzaaien van kruidenrijke percelen of het maken van plasdras-perceeltjes is niet verplicht, maar boeren weten inmiddels wel dat ze hiermee de beste resultaten behalen’.

De rooskleurige resultaten die in het Westelijk Eemgebied worden gehaald blijven elders in Utrecht nog achter. Aan het geld van de provincie ligt het niet, want dat is beschikbaar gesteld. Uit het rapport van Vogelbescherming blijkt dat als we ook in andere gebieden resultaten willen behalen, de provincie dan ook zelf het voortouw moet nemen.