Huismus

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Kenmerkend getsjilp, in veel variaties. Diverse minder bekende, maar toch kenmerkende roepen.

• Roep en zang
• Zang
• Roep

Broeden

Broedt van eind maart tot in augustus. De huismus heeft twee tot drie legsels per broedseizoen met elk 4-6 eieren. Huismussen broeden in een los kolonieverband. Het nest wordt vooral gemaakt onder dakpannen, in gaten en kieren van gebouwen en in mussenkasten. Het slordige nest bestaat uit takjes, stro, veertjes en hondenharen. Broedduur: 11-12 dagen. De jongen zitten zo'n 17 dagen op het nest. Als de jongen uitvliegen, worden ze daarna nog 1-2 weken gevoerd door de ouders.

Leefgebied

Huismussen stellen prijs op een rommelige menselijke omgeving, met struikgewas, schuren, weilanden met vee, gemorst graan en zo verder. Talrijkst in dorpen en in oudere buitenwijken, met rommelige tuinen. Als er veel hoge bomen staan, verdwijnt de huismus.

Voedsel

Het menu van de huismus bestaat uit zaden, granen, insecten, bloemknoppen, brood, bessen, pinda's en vetbollen. In broedtijd voornamelijk insecten.

Vogeltrek

De huismus is een uitgesproken standvogel; er is heel weinig trek, in zowel voor- als najaar.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Goed te zien in tuinen, vaak met meerdere nesten op korte afstand van elkaar.

In Europa

De huismus komt in geheel Europa voor.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Wij zetten ons op verschillende manieren in om de achteruitgang van de mussenpopulatie duurzaam te keren. We promoten het vogelvriendelijk maken van woningen en tuinen, met specifieke maatregelen voor de mus. Daarnaast brengen we maatregelen voor de mus onder de aandacht van gemeentes, woningbouwcorporaties en bouwbedrijven. Vogelbescherming pleit verder voor een natuurvriendelijke landbouw en inrichting van het platteland.

Wat kun jij doen

Huismussen hebben tuinen nodig met veel groen en hagen (liguster, klimop), voor hun veiligheid en voor voedsel. Waterrijke plekken met riet zijn ook belangrijk in de broedtijd (insecten!).

Er zijn diverse mogelijkheden om nestgelegenheid te creëren.

• Bij renovatie of nieuwbouw van huizen: neem contact op met de opdrachtgever.
• Nestkasten (mussen leven sociaal, dus meerdere kasten).
• Mussenflat (een grote nestkast met meerdere nestplekken).
• Zorg voor een compleet habitat op een klein oppervlak. Zijn alle elementen uit de ideale mussenomgeving aanwezig? Alleen nestplaatsen aanbieden is niet voldoende.
• Neem voor wijkgerichte maatregelen contact op met een van onze Stadsvogeladviseurs.

Schakel voor advies over een musvriendelijke tuin een Tuinvogelconsulent in van Vogelbescherming Nederland en bekijk deze acht tips om van je tuin een thuis te maken.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Vogels dichterbij
• Checklist Groen Bouwen

Actuele berichten

• De gezelligste vogel van Nederland
• Huismus toch nog voor webcam Beleef de Lente van Vogelbescherming
• Insecten noodzakelijk voor de huismus in de broedtijd
• Lekker laten leggen

Downloads

• Factsheet stadsnatuur - Huismus (pdf, 3.36 Mb)
• Kennisdocument huismus (pdf, 4.50 Mb)

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van huismussen zijn het gehele jaar beschermd, omdat zij als koloniebroeders elk broedseizoen op dezelfde plaats broeden en daarin zeer honkvast of afhankelijk van bebouwing of biotoop zijn. De nesten zijn daarom, voor zover ze niet permanent verlaten zijn, jaarrond beschermd. In het kennisdocument voor de huismus vind je informatie over effectieve maatregelen om de nestplaatsen van de soort te beschermen.

De huismus is door een aantal provincies aangewezen als soort die belangrijke schade veroorzaakt. In de relevante omgevingsverordening is vastgelegd welke maatregelen onder voorwaarden door grondgebruikers mogen worden gebruikt ter voorkoming of bestrijding van belangrijke schade door deze soort.

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving