Fluiter
Wood Warbler, Phylloscopus sibilatrix - Boszangers (Phylloscopidae)
De fluiter leidt een vrij onopvallend bestaan, maar is een van de mooiste zangvogels van Nederland. Een helderwitte buik, een citroengele borst en een opvallende, gele wenkbrauwstreep. Maar waarschijnlijk hoor je een fluiter eerder dan dat je de vogel ziet. Als je door een mooi hoog bos loopt en je hoort een ‘rondtollende munt' uit een boom komen, dan zit daar bijna zeker een fluiter.
Snel naar informatie over:
Herkenning
De fluiter is een mosgroene vogel (vaak een stuk groener dan fitis of tjiftjaf), met een citroengele bovenborst, keel, gezicht en wenkbrauwstreep. De buik is contrasterend helder wit. Hij is ook net een stuk langer en langgerekter dan fitis en tjiftjaf, maar dat kan in het veld moeilijk te bepalen zijn. Geen verschil tussen mannetje en vrouwtje.
Geluid
Twee typen zang, een stuiterende knikker op metaal "tjip-tjip-tjip-tjip-tjip-tjip-tsjirrrrrrrr", en een reeks van 5-6 fluittonen. Roep, lijkt op een deel van de tweede zang, maar is vaak enkelvoudig en meer ingetogen.
12 cm
Leefwijze
Broeden
Man zingt van haf april tot diep in de zomer. Heeft zangvlucht van tak tot tak. Broedt van mei tot en met juli, doorgaans één legsel, verder zuidelijk soms twee. Als er een vrouwtje in het territorium komt van een mannetje, voert het mannetje een uitvoerige balts uit. Het vrouwtje kiest de nestlocatie en bouwt het nest, een bal van grassen en bladeren, op de grond. Het legsel bevat doorgaans 5-7 eieren. Broedduur 12-13 dagen. De jongen zitten 11-12 dagen op het nest. Na het uitvliegen blijft de familie nog 2-4 weken bij elkaar. Ze verlaten daarbij de broedplek.
Leefgebied
Hoogopgaand gevarieerd loofbos met open plekken op de bosbodem. In Nederland bij voorkeur in beukenbos maar ook te vinden in eikenbossen en gemengde bossen.
Voedsel
Voornaamste voedsel zijn gevleugelde insecten die hij vangt door in de boomkruinen te foerageren van tak naar tak.
Vogeltrek
Lange-afstandstrekker. Brengt de winter door in de Guineese bossen van Afrika ten zuiden van de Sahara, van Senegal oostelijk tot in Kenya. Half september zijn alle fluiters wel vertrokken. Trekt zuidelijk en zuidoostelijk weg, in Nederland is weinig doortrek. Aankomst in Nederland van half april tot half mei.
Cursus Vogels in Nederland
Verspreiding en aantal
vrij schaarse broedvogel | wegtrekkend | doortrekker in zeer klein aantal
Een schaarse broedvogel die nogal onderhevig is aan aantalsschommelingen.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | 1500-2600 (in 2018-2020) |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | aantal onbekend |
| Doortrekkers | 100-500 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Doorzoek beukenbossen in het bolwerk de Veluwe. Ook te vinden rond landgoederen met beukenbossen in de duinen.
In Europa
De fluiter komt bijna overal in Europa voor, met uitzondering van het Iberisch Schiereiland, Ierland en de Balkan. De noordgrens wordt steeds verder verlegd en reikt nu tot aan Lapland.
Meer informatie
Bescherming
De fluiter geldt niet als bedreigde soort in Nederland, Europees gezien gaat hij licht achteruit.
Wat kun jij doen
De fluiter profiteert van bossen van voldoende omvang en ondergroei, maar spaarzaam begroeide bodem.
Meer weten?
- Sovon Vogelonderzoek Nederland
- Fluiters, muizen en rupsen
- Wat doen onze fluiters in Afrika
- Aankomst fluiters op broedplaats
Actuele berichten
Downloads
- Ecologie van fluiters in Nederlandse bossen (pdf, 1.83 Mb)
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De fluiter is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn fluiters beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de fluiter wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van fluiters zijn alleen gedurende het broedseizoen beschermd. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal