European Herring Gull, Larus argentatus - Meeuwen (Laridae)
De zilvermeeuw is een algemene vogel van de kust en het binnenland. De jonge zilvermeeuw is overwegend bruin en krijgt stap voor stap het verenkleed van de volwassene. De zilvermeeuw eet vrijwel alles, ook brood en patat. Hij broedt in kolonies in duingebieden. Omdat vossen de nesten daar vaak leegroven, neemt de zilvermeeuw steeds vaker zijn toevlucht tot daken in steden.
De volwassen zilvermeeuw heeft een witte kop, staart en onderzijde, grijze vleugels en rug. Zijn vleugelpunten zijn zwart met witte vlekken. Een jonge zilvermeeuw is geheel grijsbruin. Pas in de tweede winter krijgt die grijze bovendelen. De zilvermeeuw lijkt sterk op de geelpootmeeuw en de stormmeeuw en is vooral te onderscheiden door zijn roze poten. Zit qua grootte tussen kleine en grote mantelmeeuw in. Het uit elkaar houden van eerste winter kleine mantelmeeuwen en zilvermeeuwen vraagt om een blik op de tertials, de binnenste armpennen van de vleugel. Bij de zilvermeeuw hebben die duidelijk gekartelde randen.
Vrij luidruchtig met lange uithalen, hoger dan roep van kleine mantelmeeuw. Alarmroep: kort 'kjaa'.
55-67 cm, spanwijdte 125-155 cm
Begint vanaf eind april aan de broedperiode. Heeft één broedsel per jaar met 2-3 eieren. Broedduur 25-33 dagen. Vooral het vrouwtje broedt de eieren uit. Broedt voornamelijk in kustgebieden op de grond. Doordat vossen de nesten regelmatig leegroven, verlegt hij zijn broedgebied deels naar steden waar hij op daken broedt. Na 35 tot 49 dagen kunnen de jongen vliegen.
Broedt en leeft langs de kust, vooral op de Waddeneilanden en in de Delta. In kolonies in duinen, op kwelders, schorren en dijken. Maar ook landinwaarts rond rivieren en meren en laat zich ook in de stad zien, waar op daken wordt gebroed. Ook veel in weilanden.
Is een alleseter. Van zeebanket - vis, schelpdieren - tot aan menselijk etensresten als friet en brood, aas, eieren en kuikens van andere kustvogels. Ook wormen in weilanden. De zilvermeeuw zoekt eten in groepen, samen met andere meeuwsoorten. Hij volgt vissersboten, bezoekt vuilnisbelten of haalt een maaltje op bij geploegde akkers. Is vindingrijk. Breekt schelpen open door ze van grote hoogte te laten vallen.
Nederlandse zilvermeeuwen blijven vooral in Nederland. Hoewel sommige individuen wel naar het zuiden vliegen. In de winter bezoeken ook zilvermeeuwen uit Noord- en Oost-Europa ons land.
talrijke broedvogel | jaarrond aanwezig | wintergast in groot aantal
Talrijke vogel. Populatie is wel aan het teruglopen sinds de jaren negentig. Het aantal broedparen is sindsdien bijna gehalveerd.
Aantal broedparen | 29.500-31.500 (in 2023) |
Geschat maximum aantal overwinteraars | 130.000-240.000 (in 2016-2021) |
Doortrekkers | 130.000-290.000, sep-nov (in 2016-2021) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Goed te zien op stranden en in duinen, maar ook in steden en op akkers.
In Europa komt de zilvermeeuw voor in het noordwesten, hoofdzakelijk langs de kust. In Finland en Zweden broedt de zilvermeeuw echter ook volop in het binnenland. Aan de rand van het verspreidingsgebied mixt de zilvermeeuw volop met verwante meeuwensoorten en krijgt hybride (gemengde) jongen.
Lekker hapje - door Henk Reuvekamp
Europees gezien niet bedreigd, maar aantallen in veel landen nemen wel af als gevolg van overdekken van vuilnisbelten en toename van de vos. Hierdoor zijn vastelandskolonies verlaten.
Vogelbescherming zet zich op allerlei manieren in voor de bescherming van belangrijke vogelgebieden in Nederland, zoals het duin- en kustgebied of het Waddengebied, waar ook vaak zilvermeeuwen broeden of voedsel zoeken. Dat doen we door kennisoverdracht en door voorbeeldprojecten. Verder maakt Vogelbescherming zich sterk voor een meer duurzame visserij, zoals in het Waddengebied en in het IJsselmeer én voor natuurreservaten op de Noordzee.
Laat meeuwenkolonies in de broedtijd met rust. In de steden langs de kust is het zaak om vogels niet te voeren, geen etensresten op straat te gooien en ondergrondse vuilcontainers en af te sluiten prullenbakken aan te brengen. Op die manier is mogelijk ervaren overlast in te dammen. Draden en gaas kunnen voorkomen dat zilvermeeuwen op daken gaan broeden.
De zilvermeeuw is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn zilvermeeuwen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de zilvermeeuw wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van zilvermeeuwen zijn niet standaard het gehele jaar beschermd. In sommige provincies kunnen de nesten wel jaarrond bescherming genieten als zwaarwegende feiten of ecologische omstandigheden dat rechtvaardigen. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen.
De zilvermeeuw is door een aantal provincies aangewezen als soort die overlast veroorzaakt. In de relevante omgevingsverordening is vastgelegd welke maatregelen onder voorwaarden mogen worden gebruikt ter voorkoming of bestrijding van overlast door deze soort.
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal